|
Makale Özeti:
|
1961 yılında Fransa’da yayımlanan Romantik Yalan ve Romansal Hakikat adlı yapıt yazın dünyasında geniş bir yankı ve tepki uyandırır. Kuramsal düzlemde Friedrisch Nietzsche, Max Scheler, Georg Wilhelm Friedrich Hegel gibi düşünürlerin yapıtlarından hareketle ressentiment kavramı temelinde oluşturduğu kuramıyla Girard, yapıtında insan arzusunun bir nesneye hangi koşullarda yöneldiğini, Cervantes, Stendhal, Marcel Proust, Gustave Flaubert ve Fyodor Dostoyevski gibi büyük romancıların yapıtları üzerinden derinlemesine inceler. Arzu olgusunda özne-nesne eksenine dolayımlayıcı değişkenini de eklemleyerek üçgen arzu adını verdiği mimetik kuramını oluşturur. Söz konusu kuram bir yandan arzuda nesnenin rolünü hiçe indirgerken, öte yandan dolayımlayıcıyı üçgenin başköşesine oturtur. Buna göre; öznede, nesneye yönelik arzunun oluşması için aynı nesneyi arzulayan veya zaten ona iye olan bir ötekinin (dolayımlayıcı) varlığına her zaman gereksinim vardır. Bu durumda arzuyu kışkırtan ve onu doğuran, saymaca bir değeri olan nesnenin kendisi değil, aynı nesne odağında yarışılan kişidir. Böylece Girard şu sonuca varır: nesneye yönelmiş arzu, asla öznenin kendisinden kaynaklı değildir, hep başkasından kopya edilir. Bu çarpıcı sonuç insanın en büyük yanılsamasına, arzusunun kendiliğinden oluştuğu yalanına parmak bastığı içindir ki, yazın çevrelerinde soğuk ve sakınımlı bir yankı bulur. Biz bu çalışmada Girard’ın mimetik kuramından hareketle, Türk yazınının önemli yapıtlarından Dokuzuncu Hariciye Koğuşu adlı romanı incelemeyi amaçlıyoruz. Bu doğrultuda söz konusu romana, Girard kuramındaki görüngülerin nasıl ve ne ölçüde yansıdığını irdeleyerek, yapıtın romantik-romansal karşıtlığının hangi ekseninde yer aldığı belirlemeye çalışacağız.
|