|
Makale Özeti:
|
Yeryüzünün bütün ortamları (katı, sıvı, gaz, canlı ve insan) ile
bunların etkileşimlerini ifade edecek sistem kavramı, yer sistemi olarak
tanımlanmaktadır. Doğal kaynakların tükenmesi ve çevre sorunlarının
hızla artması; yaşamakta olduğumuz sistemde planlama çalışmalarının
giderek önem kazanmasına neden olmaktadır. Planlama anlayışındaki
gelişmeler günümüzde stratejik ve ekolojik (çevreyle ilgili/çevresel)
planlama anlayışlarıyla temsil edilmektedir. Mekansal planlama
çalışmalarında, doğal ve toplumsal faktörlerin daha fazla dikkate alınması
gerektiği farklı disiplinler tarafından ele alınmaktadır. Fakat güncel
planlama yaklaşımlarının sürdürülebilir kaynak kullanımı açısından
ihtiyaca yanıt vermekten uzak oldukları düşünülmektedir. Bu nedenle
çalışmada, Türkiye örneğinden hareketle, planlama yaklaşımlarındaki
eksikler sorgulanarak ve yer sistemi bilgilerinden de yararlanılarak bir
planlama yaklaşımı oluşturulmuştur. Türkiye’de kaynak kullanımı
sürdürülebilirlik açısından sorgulandığında tam anlamıyla tıkanma
görülmektedir. Bu bağlamda; insanlığın doğal ve sosyal bilimler
konusundaki birikimleri, yaşadıklarından anladıkları, güncel çevre
sorunlarından öğrendikleri sonucunda “Hakça/gerçekçi planlama (HG/P)”
olarak tanımlanan bir yaklaşım geliştirilmiştir. Türkiye’de gündeme
gelecek her türlü girişimde, öncelikle bu sahada yapılan planlamalar
konusundaki tıkanmanın dikkate alınması gerekmektedir. Sonuç olarak
çalışmada önerilen “Hakça/gerçekçi planlama” yaklaşımının yer sistemi
bütünü ve ülke geneli dikkate alınarak uygulanması; tıkanmanın
giderilmesindeki birincil adım olarak görülmektedir. Bu adımla; ülke
kaynaklarının sürdürülebilir planlamasının gerçekleştirilebileceği ve
doğal kaynak tahribatının önüne geçileceği düşünülmektedir.
|