|
Derginin Adı:
|
Humanitas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
|
|
Cilt:
|
2017/5
|
|
Sayı:
|
10
|
|
Makale Başlık:
|
ORTAÇAĞ TÜRK-İSLÂM DEVLETLERİNDE HÜKÜMDARIN ADALET SEMBOLÜ: Dîvânü’l-Mezâlim
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
Alternatif dilde başlık bulunmamaktadır. There is no article title in another language.)
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
28.12.2018
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Bütün Türk-İslâm devletlerinde halka adil davranma esas kabul
edilmiştir. Türkler, gerek İslâm öncesi dönemde gerekse İslâmî dönemde
kurmuş oldukları devletlerde her zaman adlî teşkilata gereken önemi
vermişlerdir. Türk devletlerinde adlî meselelerin çözüme
kavuşturulmasında İslâm hukukunun yanı sıra Töre’ye de müracaat
edilmiştir. Ortaçağ Türk-İslâm devletlerinde adlî teşkilat içerisinde
bulunan en önemli yargı uygulaması ise hükümdarın bir nevi adalet
sembolü olan Dîvânü’l-Mezâlim’dir. Bunun için Ortaçağ Türk-İslâm
devletlerinin devlet yönetiminde adlî teşkilatın ve Dîvânü’l-Mezâlim’in
çok önemli bir yeri ve görevi bulunmaktaydı. Çünkü adaletin sağlanması
hükümdarın en öncelikli görevlerinden birisiydi. Dîvânü’l-Mezâlim,
normal mahkeme kadısının görev ve sorumluluklarından tamamen farklı
bir yargı yetkisini yerine getiren bir üst mahkeme konumunda
bulunmaktadır. Dîvânü’l-Mezâlim’e öncelikli olarak hükümdar başkanlık
ederdi. Hükümdar Dîvânü’l-Mezâlim’e başkanlık etmediği
zamanlardaysa vezir, nâib vb. görevliler bu işe nezaret ederdi. Dîvânü’lMezâlim, yönetici sınıfla tebaa arasında bir arabulucu konumunda olup
halkın nabzını yoklayan en önemli kanallardan, hukukî yollardan
birisiydi. Dîvânü’l-Mezâlim’in kurum olarak günümüzde doğrudan bir
karşılığı olmasa da modern yargı sistemlerinden bazılarıyla birtakım
münasebetleri söz konusudur. Makalemizde Ortaçağ’da hâkimiyet tesis
eden Türk-İslâm devletlerinde bulunan adalet sistemini ve bunun önemli
bir cüzü olan Dîvânü’l-Mezâlim’in ihdası, gelişimi, teşkilat yapısı ve
işleyişi, günümüz yargı sistemleriyle olan ilişkileri gibi konular ele
alınarak bilgi verilecektir
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Alternatif dilde abstract bulunmamaktadır. (There is no abstract in another language.)
|