Derginin Adı:
|
Humanitas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
|
Cilt:
|
2013/1
|
Sayı:
|
2
|
Makale Başlık:
|
ÇEVRE VE EKOLOJİ KAVRAMLARININ EKOELEŞTİREL VE KAPİTALİST SÖYLEM BAĞLAMINDA İNCELENMESİ
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
ANALYSIS OF ECOLOGY AND ENVIRONMENT CONCEPTS IN THE CONTEXT OF ECOCRITICAL AND CAPITALISTIC DISCOURSES
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
8.09.2014
|
Okunma Sayısı:
|
3
|
Makale Özeti:
|
Son dönemde yazın dünyasında geliĢimini ve etkinliğini arttıran
ekoeleĢtiri, (ecocriticism), insan merkezli düĢünce sistemi ve yaĢam
tarzlarının ekolojik yıkımlar, doğal felaketler ve çevresel sorunların
oluĢmasında önemli etkisi olduğunu ileri sürmektedir. EkoeleĢtiri yazın
dünyasını da insan merkezli anlayıĢlardan kaynaklanan sorunların
araĢtırılması ve olası çözüm yollarının bulunup geliĢtirilmesi için harekete
geçirmeye yönlendirmektedir. EleĢtirilerini özellikle insan merkezlilik
üzerine yoğunlaĢtıran ekoeleĢtiri anlayıĢı için kavram kullanımı da önemli
hale gelmiĢtir. EkoeleĢtiri, bu nedenle insanı merkeze koyabilecek
kavramların kullanımından özenle kaçınmaktadır. EkoeleĢtiri sözcüğünün
bu yeni eleĢtiri yaklaĢımı için isim olarak seçilmesinde bu özelliğinin ön
planda tutulduğu açıktır. Ülkemizde ekoeleĢtiri yaklaĢımın yaygınlaĢmaya
baĢlamasından sonra birbirine benzer olduğu düĢünülen ekoloji ve çevre
kavramlarının kullanımında dikkatli olma gereği ortaya çıkmıĢtır. Söz
konusu kavramların seçilmesi ve kullanımı ekoeleĢtirel ve kapitalist
söylemde farklılıklar göstermektedir. Bu yüzden birbiri yerine
kullanılabilen bu kavramları uygulama alanına taĢımanın basit bir sözcük
seçiminden ibaret olmadığı, söylemsel farklılıkları da yansıtabileceği
dikkate alınmalıdır. Makalede çevre ve ekoloji kavramlarının
etimolojilerinden faydalanılarak kapitalist ve ekoeleĢtirel söylemlerdeki
geliĢimlerine ve kullanım farklılıklarına değinilmektedir. Bazen
bilinçsizce birbiri yerine kullanılan ekoloji ve çevre kavramlarının bazen
de kendi düĢmanını kendisi oluĢturarak onu kontrol altında tutmak isteyen
kapitalist söylem içerisinde bilinçli olarak birbiri yerine kullanılmaya
çalıĢıldığını gözlemlemek olasıdır. Bu söylem farklılıkları afiĢ, televizyon
programı, filmler ve gazete haberinden oluĢan medya çalıĢmaları
örneklemeleriyle incelenmeye çalıĢılacaktır.
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Ecocriticism has increased recently its development and
activity in the literary world arguing that anthropocentric thought system
and lifestyles have important influences on the emergence of ecological
destruction, natural disasters, and environmental problems. Ecocriticism
determines the literary world to take action to research problems resulted
from anthropocentric understanding and to find and develop possible
solutions. The use of concept has also become important to understand
the ecocriticism which focuses its criticism especially on
anthropocentrism. Thus, ecocriticism avoids using concepts that can put
human into the center. It is clear that this feature is prioritised in choosing
the word ecocriticism for this new critical approach. After ecocritical
approach has become widespread in our country, the need for being
careful about using concepts of ecology and environment, thought to be
alike, has emerged. Choosing and using the concepts in question show
differences in ecocritical and capitalist discourses. Hence, it should be
taken into consideration that using these concepts substitutively does not
consist of a simple choice of word and may reflect discursive differences.
In the article, the development and usage differences of the concepts of
environment and ecology are analyzed by considering their etymologies.
It is possible to observe that the concepts of ecology and environment are
sometimes unconsciously used in place of each other, and are sometimes
attempted to be consciously used in place of each other within capitalist
discourse wishing to control its own enemy creating it itself. These
discursive differences are examined through illustrations of media studies
consisting of poster, television program, movies, and news story.
|