|
Makale Özeti:
|
Osmanlı Devleti’nin tarih sahnesinden çekildiği yüzyıl dönümünü yaşayan Türk insanı çok ağır şartlar içinde kalmış; savaşlar ile gelen felaketlere şahit olmuş, bazıları uzun yıllar cephelerde savaşmış, esir düşmüş, aileler cephede ya da esaretteki çocuklarının yollarını gözlemişler, şahadet haberleri ya da meçhul akıbetler bu acıları ziyadeleştirmiştir. Verilen milli mücadele sonunda yeni Türk devleti kurulmuş, Türk milleti istiklalini kaybetme tehlikesini bertaraf etmiştir.
Tarihin bu zorlu dönemecini bizzat yaşamış; gücü nispetinde mücadelenin içinde olmuş binlerce şahsiyet “tarihin gölgesinde” kalmış, “meşâhir-i meçhûle”ye dâhil olmuşlardır. İşte, bu kuşaktan iki kardeş, Konya’lı İsa ve Mustafa seferberlik ilanı ile savaşa İstanbul’dan katılmış iki medrese talebesidir. İsa gönüllü olarak Çanakkale cephesine gitmiş, er olarak 15. Alay’da savaşmış ve Zığındere’de şehit olmuştur. Kardeşi Mustafa, ihtiyat zabiti olarak Kafkas/Doğu cephesine sevk edilmiş, 17. Fırka 50. Alay’da savaşmış, vurularak esir düşmüş, 1916-1918 yıllarını Rusya’da esarette geçirmiştir. Milli Mücadele’de yeniden vatan hizmetine çağrılmış; Batı cephesinde Kafkas Fırkası 13. Alay’da Ağustos 1921’den sonra cephedeki büyük muharebelerin hepsine iştirak etmiştir. Her iki savaş döneminin madalyalı muharibidir.
Medrese tahsili yarım kalan Mustafa, savaştan sonra 1924 yılında muallimlik imtihanını kazanarak köyü Dindebol’a mektep açmak üzere görevlendirilmiş, 1959 yılına kadar memleketi Konya’nın köylerinde binlerce talebe yetiştirmiştir. Köyleri Dindebol’un yüksek tahsil yapan ilk üç genci oğulları İsa, Hayri ve Naci olmuştur. Savaş yıllarında düşmanla olan mücadele, erken cumhuriyet yıllarında cehalete karşı devam etmiştir.
Binlerce başka örnek üzerinden olabileceği gibi, Çanakkale şehidi medreseli İsa ve kardeşi Mustafa’dan hareketle, savaş yıllarında kaybettiğimiz tahsilli nesil ve bunun yeni devletin kuruluş yıllarındaki tesiri üzerine bir değerlendirme yapmak imkânı bulunmaktadır.
|