|
Derginin Adı:
|
MELİKŞAH ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ DERGİSİ
|
|
Cilt:
|
2013/2
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
ROMA HUKUKUNDA MÜLKİYETİN DEVREN KAZANILMASI YOLLARI
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
TYPES OF DERIVATVE ACQUISITION OF OWNERSHIP IN ROMAN LAW
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
1.10.2015
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Hukuk tarihinde ve çağdaş hukuk sistemlerinde bir hakkın kazanılmasının
çeşitli yolları olagelmiştir. Bir hakkın bir başkası ile kurulan bir hukukî işlemden
değil bizzat hakkı kazanacak kişinin şahsında doğması ‘aslen kazanma’ olarak
nitelendirilirken hakkın hukuken kişi olan ve bu hakka sahip başkasından değişik
hukukî gerekçelerle ve hukukî işlemlerle kazanılmasına ise ‘devren kazanma’
denilmektedir. Bu çalışmada hakların devren kazanılması bağlamında özel olarak
‘Mülkiyet Hakkı’nın Roma Hukuku’nda devren kazanılmasının yolları ele
alınacaktır.
Roma Hukukunda ilk devirlerde törensel unsurların ağırlıkta olduğu ve bir
tür peşin alım satım işlemi olan Mancipatio mülkiyetin devren kazanılmasının
en eski yoludur. Mancipatio en eski devirde özel olarak davet edilmiş beş ergen
Roma vatandaşı tanığın ve bir terazi tutucunun önünde yapılan törensel
öğelerin ağır bastığı bir işlemdi. In Iure Cessio ise farazi bir davanın tarafları
arasında geçen ve magistra önünde savunmada bulunmayarak mülkiyetin devredilmesinin
amaçlandığı bir işlemdir. Traditio (teslim) ile diğer işlemlerin şekilsel
öğelerinden arınmış ve zilyetliğin devri yoluyla mülkiyetin kazanılmasının
yolu açılmıştır.
Mancipatio ve In Iure Cessio, Iustinianus Döneminde işlevlerini yitirmiş,
traditio (teslim) ise önemini gittikçe artırmış ve Iustinianus Dönemine gelindiğinde
taşınmaz ve taşınır bütün malların devrinde kullanılan tek yol haline gelmiştir.
Öte yandan teslim, sadece Roma Hukuku’nda değil ondan etkilenen
Pandekt Hukuku aracılığıyla Kara Avrupası Hukuklarında da mülkiyetin kazanılması
için kullanılan yegane yol olmuştur.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
In the history of law and in modern law systems, there have been several
ways of acquisition of rights. A right which is not acquired by a relationship
with another person but merely arises in the person who acquires that right is
regarded as original acquisition. A right which is acquired as a result of legal
reasons and legal procedures from a person who possesses this right is
regarded as acquisition by transfer of title. This study will especially examine
“acquisition by right of ownership” which is one of the types of acquisition of
transfer of title in Roman law. Ceremonial elements was common in the
earliest terms of Roman Law. Mancipatio which is a type of cash transaction, is
the oldest way of acquisition of right of ownership. Mancipatio was a
ceremonial transaction which was done in front of specially invited five adult
witnesses and a person holding a pair of scales. On the other hand, in iure
cessio is a transaction between the parties of a hypothetical lawsuit. In this
transaction, transfer of the ownership was intended without making any
defense before the magistra. traditio (delivery) is exempted from formal
elements of other transactions and by traditio, acquisition of ownership is
carried out by transfer of possession.
Mancipatio and in iure cessio have lost their functions in Iustinianustime.
Traditio’s (delivery) importance increased and it became the only way in
transfer of all moveables and immoveables. On the other side, not only in
Roman law but by means of Pandect law which has been effected by Roman
law, delivery has become the only way to acquire the ownership in Civil law
systems.
|