|
Derginin Adı:
|
Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
|
|
Cilt:
|
2015/4
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
HİLMÎ VE CİDÂL-İ ŞÂH ESʻAD BÂ-VEZÎR ADLI MESNEVİSİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
HİLMÎ AND HIS MASNAVI CALLED CİDÂL-İ ŞÂH ESʻAD BÂ- VEZÎR
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
20.10.2015
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Yurt dışındaki yazma eser kütüphanelerinde birçok Türkçe elyazması
bulunmaktadır. Farklı zamanlarda ülke dışına çıkarılan bu eserlerin
katalogları uzun süre evvel hazırlanmış olsa da kataloglardaki eksiklik ve
yanlışlar birçok yazmanın gün yüzüne çıkmasına mȃni olmaktadır. Bu
çalışmada da yegâne nüshası Almanya Millî Kütüphane Ms. Or. Oct. 3681
numarada kayıtlı, ismi kataloglarda sehven “Bahs u Cedel” olarak bildirilen
ve Hilmȋ mahlaslı bir şaire ait olduğu söylenen Cidâl-i Şâh Esʻad bâ-Vezîr
adlı mesnevi ele alınacaktır. Metnin müellifinin hangi Hilmî olduğu
tartışılacak ve eserdeki ipuçlarından hareketle tespit edilmeye çalışılacaktır.
Sanat tarihi açısından da kıymeti haiz bu mesnevide, bağlama uygun olarak
yapılmış 6 minyatür bulunmaktadır. Konu itibariyle özgün bir hüviyete sahip
eserde, iç içe geçmiş iki hikȃye anlatılmaktadır. Çerçeve hikȃyede Buhara
sultanı Şah Esʻad’la vezirinin bir mecliste dünyada “dertsiz/gamsız” insan
olup olmaması üzerine münakaşaları, bunun neticesinde “gamsız” insanı
bulmak amacıyla yaptıkları seyahat; asıl hikȃyede de bu seyahat esnasında
tanıştıkları Şah Bȋ-gam’ın başından geçenler anlatılmıştır. Çalışmada eserin
şekil ve muhteva açısından değerlendirmesi yapıldıktan sonra
transkripsiyonlu metnine yer verilecektir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
There are many Turkish manuscripts in the manuscript libraries in abroad.
Although the catalogues of these works taken out of the country at different
times were written long time ago, the deficiency and mistakes in the
catalogues prevent many manuscript come to light. Its sole copy in this
studying is registered in numbered Ms. Or. Oct. 3681 in Germany National
Library, masnavi named Cidâl-i Şâh Esʻad bâ-Vezîr, the name of which is
informed as “Bahs u Cedel” in the catalogues and is said that it belongs a
poet nicknamed Hilmi, will be dealt. It will be discussed about which Hilmi
was the author of the text and will be tried to determine by starting from the
clues. In this mesnevi having value in terms of art history, there are 6
miniatures made appropriately to the context. In the work having unique
identification concerning the subject, intertwined two stories are told. In the
frame story, the discussions king of the Buhara Şah Esʻad and his vizier in a
council about whether there was a “carefree/lighthearted” human in the
world, and their journey in order to find “lighhearted” human at the end of
their discussions; in the original story, the experiences of Şah Bȋ-gam whom
they met with during this journey are told. After assessing in terms of the
shape and content of the work in this studying, transcribed text will be
included.
|