|
Derginin Adı:
|
Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
|
|
Cilt:
|
2015/4
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
VATANDAŞLIK VE DEMOKRASİ EĞİTİMİNDE MASAL KULLANIMI
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
USE OF TALES IN CITIZENSHIP AND DEMOCRACY EDUCATION
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
20.10.2015
|
|
Okunma Sayısı:
|
8
|
|
Makale Özeti:
|
Türk halk edebiyatının kapsamına giren anonim türler, geçmişten
günümüze kültürel etkileşimi ve iletişimi sağlayan bir köprü işlevindedir.
Anonim halk edebiyatının nesir türlerinden biri olan ve halk arasında en çok
ilgi görenlerinden birisi de masallardır. Evrensel bir anlatı türü olan ve
muhtevasında toplumların kültürel zenginliklerini barındıran masallar,
yüzyıllar boyu gerek sözlü ve gerekse yazılı kültür ortamı içerisinde gelişmiş,
daha sonra elektronik kültür ortamına aktarılmış ve işlevselliğini
kaybetmeden günümüze intikal etmiştir. Halk biliminin bir bilim dalı olarak
akademik hayattaki yerini almasıyla birlikte Türkiye’de masallar üzerine
yapılan çalışmaların artmaya başladığını söyleyebiliriz. Çok kültürlü
toplumlarda ortak değerlerin ön plana çıkarılmasının toplumsal barış ve
huzur adına önemi büyüktür. Bu anlamda masallar, toplumlar arasındaki
müşterek unsurları tespit etmede önemli bir rol üstlenirler. Bunun yanında
toplumun genelinde kabul gören değerlerin bir anda ortaya çıkmadığı,
bunların özellikle yaşça büyük olan bireyler tarafından yeni nesillere
aktarıldığı ve öğretildiği düşünüldüğünde, masalların değerlerin
aktarılmasında ne kadar önemli olduğu anlaşılacaktır. Yardımseverlik,
doğruluk, bencil olmamak, yalan söylememek, misafirperverlik, büyüklere
saygı, anne ve babaya saygı, fedakârlık, cömertlik, iyilik, açgözlü olmamak,
paylaşmak ve adil olmak değerlerinin Naki Tezel’in derlemiş olduğu
masallar aracılığıyla verilebileceği görülmektedir. Bu değerlerin masallar
aracılığıyla öğretilmesi öğrencileri hem doğru vatandaş olma yolunda
yetiştirecek, hem de millî ve manevi açıdan geçmişiyle kopuk olmayan
nesillerin yetişmesine öncülük edecektir. Bu çalışmanın kapsamına giren
masal metinleri Naki Tezel’in iki ciltten oluşan ve ilk baskısı 1971 yılında
Millî Eğitim Basımevi tarafından gerçekleştirilip “Türk Kültürü Kaynak
Eserleri” dizisi için hazırlanmış olan “Türk Masalları” adlı kitabından
seçilmiştir. Çalışma kapsamında seçilen masallar nitel araştırma türlerinden
biri olan ölçüt örnekleme kullanılarak belirlenmiştir. Bu çalışmada örneklem
seçiminde ele alınacak olan ölçütler araştırmacılar tarafından belirlenmiştir.
Buna göre, söz konusu eserde yer alan üç masalın Vatandaşlık ve Demokrasi
Eğitimi ders kitabında verilmesi planlanan değerlerden en az iki değeri
içeriyor olması temel ölçüt olarak alınmıştır. Masallar araştırmacılar
tarafından farklı zamanlarda ve farklı mekânlarda okunmuş, içerdiği değerler
not edilmiş ve daha sonra bu notlar bir araya getirilerek her iki araştırmacının
üzerinde uzlaştığı ortak değerlerin bulunduğu masallar çalışmaya dâhil
edilmiştir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Anonymous Turkish folk stories play an important role in creating a
cultural interaction of the past and present. Tales are among the most
appealing anonymous folk literature types. Tales are also universal oral
narrative contents that represent the cultural heritage of societies and have
developed orally and in written over time. The last phase was to transfer
those tales into electronic platforms and keep their functionality they have
since the old times. We can say that the number of academic works on tales
in Turkey has increased after accepting folklore as a scientific discipline. In
this regard, we believe that highlighting the common values in a multicultural
society has an important role on keeping social stability and peace. The tales
can be effectively used in identifying those common values in such
communities. Besides, if we think that socially accepted values are not
existed suddenly and transferred to the next generations by the older people,
the importance of the tales might be understood easily in transferring
common values. In this study, we show that the values such as benevolence,
righteousness, not to be selfish, not to lie, hospitality, respect for elders and
parents, sacrifice, generosity, kindness, sharing and justice can be taught to
students by using the tales compiled and transferred by Naki Tezel. Teaching
those values through the tales selected in this study will train students in
becoming good citizens and lead to the growth of generations that are not
disconnected from their histories. The tales selected for our study were taken
from the book titled ‘Turkish Tales’ by Naki Tezel prepared for “Turkish
Culture Source Materials” series published by National Education Press in
1971. The tales were selected by using criterion sampling method which is
among the methods of qualitative studies. The criteria for selecting the
appropriate tales were selected by the authors. In this sense, the main criteria
was to have tales containing at least two value judgements given in
Citizenship and democracy education textbook. The tales were read by the
researchers in different places. The researchers, then came together and
compared their findings. Then, the researchers gave the final decisions about
which tales should be selected.
|