|
Makale Özeti:
|
Şiir mecmuaları Klasik Türk edebiyatı için önemli kaynaklardandır. Divanı bulunmayan pek çok şairin şiirlerinin yanı sıra divan sahibi şairlerin, divanlarını tertip ettikten sonra yazdıkları yahut değişik nedenlerle divanlarına almadıkları şiirlerine de mecmualarda rastlamak mümkündür. Diğer taraftan şiir mecmuaları, özellikle nazire mecmuaları sayesinde kimin kimden ne ölçüde etkilendiği, kimin üstat kimin talebe olduğu, kısacası Klasik Türk şiirinin zaman içindeki yürüyüşü daha net görülebilmektedir.
Bu çalışmayla, gerek yukarıda işaret etmeye çalıştığımız konularda gerekse daha başka alanlarda edebiyat tarihine katkı sağlayacağı düşünülen bir şiir mecmuası ele alındı. Şair ve kâtip Livâyî tarafından 965/1557’de tertip edilen bu mecmua, Mısır Millî Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü 182’de kayıtlıdır. Seçme bir nazire mecmuası denebilecek söz konusu derleme; Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ne (MESTAP) uygun tabloyla araştırmacıların istifadesine sunulmaktadır.
1 MESTAP; Prof. Dr. Mehmet Fatih KÖKSAL’ın teklifi ve örnek çalışmasıyla başlattığı, çeşitli üniversitelerde görevli konuya ilgi duyan öğretim elemanlarının gönüllü olarak desteklediği bir projedir. “Projenin hedefi, öncelikli olarak şiir mecmûaları, nihaî olarak da edebiyatla ilgili –cönkler de dâhil olmak üzere– bütün mecmuaların ayrıntılı tasnif ve dökümlerinin yapılmasıdır.” (Köksal 2012b: 422). Projenin hayata geçirilebilmesi maksadıyla Prof. Dr. Köksal’ın önderliğinde -Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığının da destekleriyle- Ankara’da 30 Haziran 2012’de Osmanlı Şiirinin Hazineleri: Mecmualar ve Cönkler konulu bir çalıştay düzenlendi. Türkiye genelinde mecmua ve cönkler hakkında çalışan/çalışmakta olan 39 bilim insanının katıldığı çalıştayda; konunun önemi, mahiyeti ve projenin özellikle Türk edebiyatı/şiir tarihi araştırmalarına sağlayacağı katkı üzerinde duruldu, üniversitelerde yapılacak lisansüstü çalışmalar ve sair bilimsel yayınlarla desteklenmesi kararına varıldı. Çalıştaydan sonra ise üniversitelerde yapılan/yapılmakta olan çalışmaların araştırmacıların hizmetine sunulabilmesi için bir veritabanı oluşturuldu. Konuyla ilgili çalışmalar veri tabanında paylaşılmaktadır. Bilgi için bk: http://mecmualar.tr.gg/MESTAP-Projesi-Hakk%26%23305%3Bnda.htm
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Poetry journals are one of the important sources for Classic Turkish Literature. Poems of many poets who do not have a diwan (collected poems) can be found in the journals. Moreover, one can encounter in these journals the poems of poets, who have a diwan, which were written by them after compiling their diwans or excluded from these diwans for various reasons. Poetry journals, and imitative poetry (nazira) journals in particular, enable us to see better who was influenced by whom and to what extent, who was the master or the teacher, and shortly, the journey of Classic Turkish Poetry in time.
The present study deals with a poetry journal which we think will contribute to the history of literature both in the above points we have tried to highlight and in other topics. Having been compiled by the poet and scribe Liwai in 965 AH / 1557 AD, this journal is registered and stored in the Turkish Manuscripts Division No. 182 of the Egyptian National Library and Archives. This miscellany, which can be regarded as a journal of selected imitative poems, is made available to the researchers in a table complying with the Systematic Classification Project of Journals (MESTAP) .
2 MESTAP is a project started upon Prof. Mehmet Fatih KÖKSAL’s offer and exemplary work, and supported by voluntary academic personnel of various universities who are interested in the subject. “The project aims to classify and list in detail first the poetry journals and eventually all the literary journals, including minstrel’s (ashik) scrolls, i.e. jongs.” (Köksal 2012b: 422). For the purposes of the realization of this project, a workshop titled The Treasures of Ottoman Poetry: Journals and Jongs was held with the moderation of Prof. Köksal, and the support of the Office of President of Atatürk Cultural Center, on 30 June 2012 in Ankara. The workshop participated by 39 scientists across Turkey who have worked or are working on journals and jongs, dealt with the importance and scope of the subject in hand, and especially its possible contributions to the studies of the History of Turkish Literature/Poetry, and concluded that it is to be supported by postgraduate studies and other scientific publications from the universities. After the workshop, a database was created in order to make available to the researchers the studies which were and are carried out in the universities. The studies dealing with this subject are shared via this database. For more information, see http://mecmualar.tr.gg/MESTAP-Projesi-Hakk%26%23305%3Bnda.htm
|