|
Derginin Adı:
|
Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi
|
|
Cilt:
|
2013/1
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
Çankırı’da Yârân Sohbetlerinin Edebî Cephesi yahut Yârân Edebiyatı
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
The Literature Framework of Yaran Chat in Çankırı or Yaran Literature
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
27.05.2016
|
|
Okunma Sayısı:
|
2
|
|
Makale Özeti:
|
Türk kültüründe özellikle kıĢ aylarına mahsus olmak üzere yapılan çeĢitli sohbet toplantıları
bulunmaktadır. Anadolu‟nun değiĢik yörelerinde bunlara çeĢitli adlar verilmektedir. Bu sohbetlerden
Çankırı‟ya mahsus olanına “sohbet âlemi” veya günümüzdeki yaygın adıyla “yârân sohbeti”
denilmektedir. Yârân sohbetlerinde çeĢitli meslek gruplarından genç-yaĢlı bir kısım erkekler kendi
aralarında eğlenmekte ve hoĢça vakit geçirmektedir. Ancak hemen belirtmek gerekir ki bu sohbetlere
katılanlar hem eğlenmekte hem de birbirlerini eğitmektedir. Çünkü Çankırı yârân sohbetleri özellikle
gençler için bir eğitim iĢlevi görür ve adeta bir bakıma okul olur. O sebepledir ki Ģu söz bu meclisler için
adeta bir vecize haline gelmiĢtir: Kız anadan öğrenir sofra düzmeyi/ Oğlan babadan öğrenir sohbet
gezmeyi. Ayrıca, müzik ve edebiyat bu sohbetlerin vazgeçilmez unsurları arasında yer almaktadır.
Söylenen türküler, maniler, bilmeceler ve tekerlemeler ile oynanan orta oyunları yârân sohbetlerinde
edebî bir cephenin de olduğunu göstermektedir. Bu yazıda söz konusu sohbetlere mahsus edebî ürünlerin
“yârân edebiyatı” olarak nitelendirilebileceği teklif edilmiĢ ve eserler bu bağlamda ele alınmıĢtır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
There are various chats in Turkish culture which take place especially in winter.These chats are called
with various names in different parts of Anatolia. One of these chats special to Cankiri is called as “chat
bender” or with its current common name Yaran chat (Yaran: friend, close friend). In Yaran chats, young
and old males from various professions come together and enjoy themselves. However we need to
indicate that the males who take part in these chats both enjoy and train each other. Because the Cankiri
Yaran chats have a training function for the young males like a school. For that reason, the following
saying had become a benchmark for these assemblies: The girl learns how to prepare the meal table from
her mother; the boy learns how to talk in public from his father. Moreover, music and literature are
indispensable components of these chats. The songs, poems, riddles and tongue twisters and drama shows
indicate that there is a literary dimension in Yaran chats. In this article it is offered that the literary works
special to subject matter chats can be defined as “yaran literature” and the works are examined within this
framework.
|