|
Derginin Adı:
|
Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
|
|
Cilt:
|
2016/5
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
-(Y)ACAK SIFAT-FİİL EKİNİN BİRLEŞİK YAPILARDAKİ ÖZEL BİR İŞLEVİ ÜZERİNE
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
ON A DISTINCT FUNCTION OF THE PARTICIPLE SUFFIX - (Y)ACAK IN COMPOUND STRUCTURES
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
13.06.2016
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Dildeki bir biçimbirim, diğer yardımcı sözcük veya biçimbirimlerle
birleşip her bir biçimbirime ait farklı özellikleri bir araya toplayarak bir başka
işlev kazanabilir. Biçimbirimler basit çekimde kullanılırken farklı, birleşik
yapılar içinde kullanılırken farklı anlamlar taşıyabilir. Örneğin {-(y)AcAk}
eki “Gireceğim sınav çok önemli.” cümlesinde gelecek zaman ifade ederken,
“Bana geleceğine otele gitseydin.” cümlesindeki bağlamda geçmiş zaman
ifade eder. Benzer özellikler diğer Türk yazı dillerinde de görülür. Örneğin,
Karay Türkçesinde basit çekimde kullanılan {-GAy} eki istek bildirirken,
birleşik çekimde kullanılan {-GAy} ise Türkiye Türkçesine gelecek zaman
eki {-(y)AcAk} ile aktarılabilecek şekilde kullanılır.
Bizim burada inceleyeceğimiz yapı ihtimal / tahmin bildiren {F-mIş/-
(I)yor olabil-} yapısının isimleştirileceği veya sıfatlaştırılacağı durumlardır.
Araştırma sorumuz ise “gel-miş olabileceği”, “gel-iyor olabileceği”
yapısındaki {-(y)AcAk} ekinin işlevi veya birleşik yapıya kattığı anlam
değerinin ne olduğudur. Bu amaca yönelik olarak önce bu birleşik yapıdaki
her parça ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Daha sonra bu yapının içinde {-
(y)AcAk} ekinin ne tür bir işlev yüklendiği veya ne anlam taşıdığı
yorumlanmıştır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
A morpheme in a language may combine with other morphemes or
helping words and may acquire a different function by gathering different
characteristics belonging to each morpheme. Morphemes may have different
meanings when used in simple conjugations and different meanings when
used in compound structures. For instance, while the suffix {-(y)AcAk} has
the meaning of future tense in the sentence “Gireceğim sınav çok önemli
(The test I will take is very important.)”, it has the meaning of past tense in
the sentence “Bana geleceğine otele gitseydin. (You should have gone to the
hotel instead of coming to me.)” Such characteristics can be seen in other
Turkic literary languages. For example, in Karaim, while the suffix {-GAy}
used in simple conjugation means optative, it can be translated into Turkish
with the meaning of future tense in compound conjugations. What we will investigate in this paper are the situations in which {F-mIş/-
(I)yor olabil-}, showing possibility/prediction is nominalized or relativized.
The question of the study is what meaning is added to the structure “gel-miş
olabileceği”, “gel-iyor olabileceği” through the suffix {-(y)AcAk}. To this
end, each and every morpheme in this structure is evaluated separately. Then,
the function and meaning of the suffix {-(y)AcAk} is evaluated.
|