|
Derginin Adı:
|
Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
|
|
Cilt:
|
2016/5
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
GİRESUN YÖRESİ KEMENÇECİLİK GELENEĞİNDE MİZAHİ DESTANLAR
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
HUMOROUS EPICS AT TRADITION OF KEMENÇECİLİK IN GİRESUN REGION
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
13.07.2016
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Giresun yöresi kemençecilik geleneği, âşıklık geleneğiyle icra mantığı,
tekniği, ortamı ve bağlı bulunduğu kültür dairesi gibi açılardan benzer
özellikler göstermektedir. Sadece kullanılan müzik aleti ile bazı geleneksel
özelliklerde farklılıklar göze çarpmaktadır. İki gelenek arasındaki bu sıkı
ilişki şekil, tür bağlamında benzer özelliklere sahip ürünlerin ortaya
konulması sonucunu da doğurmuştur. Âşıklık geleneğinin önde gelen
türlerinden birisi de “destan”dır. Kemençecilik geleneği de tıpkı âşıklık
geleneğinde olduğu gibi, destan türünden eserler vermiştir. Bilindiği üzere
âşıklar, hemen her konuda söyledikleri bu destanları “koşma” ve “mani”
biçimleriyle meydana getirmişlerdir. Kemençecilik geleneğinin temsilcileri
ise değişik konular üzerine inşa ettikleri destanları, diğer pek çok üründe
olduğu gibi, 7 heceli “mani” biçimiyle oluşturup icra etmişlerdir.
Bu çalışmada, Giresun yöresi kemençecilik geleneğinin meydana
getirdiği mizahi destanlar, bilinen en eski örnek sayılan ve Kemal İpşir
(Durkaya) tarafından icra edilen “Destan” başlıklı metin ile İbrahim Gülpınar
tarafından icra edilen “Köroğun Bemece’si” ve “Feysbuk” başlıklı metinler
üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu noktada, gelenek içerisinde
üretilen mizahi destanların, şekil ve tür özellikleri dışında işlevleri,
oluşumlarında etkili olan bireysel ya da toplumsal hadiseler ile fıkra türüyle
olan ilişkileri de tartışılmıştır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
The tradition of kemençecilik in Giresun region, there are similar
properties with minstrelsy tradition in terms of logic of performance, technic,
setting and its culture circle. There are differences in only musical
instruments and some traditional properties. This severe relation between
these two traditions has engendered the result of production of similar
products in context of shape and kind. One of the leading sorts of minstrelsy
tradition is “epic”. The tradition of kemençecilik has given works like epic,
as in the tradition of minstrelsy. As known, minstrels create these epics that
told about every topic, with the forms “koshma” and “mani”. The
representatives of the tradition of kemençecilik, have carried out the epics
that based on varied topics, with the form of seven-syllable-mani, as in other
plenty of works.
In this study, humorous epics of the tradition of kemençecilik in Giresun
region have been tried to be evaluated on the text with the title “Epic” that carried out by Kemal İpşir (Durkaya), and known as the oldest example, and
“Köroğun Bemece’si” and “Feysbuk” by İbrahim Gülpınar. At this point,
except the properties of form and variety, the functions of the humorous epics
produced in tradition, the individual or social events effecting their formation
and the relations with the form of anectode have been discussed.
|