|
Derginin Adı:
|
Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
|
|
Cilt:
|
2016/5
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
AFGANİSTAN’DAKİ TÜRKMEN VARLIĞI VE KÜLTÜRÜ ÜZERİNE
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
ABOUT THE EXISTENCE AND CULTURE OF TURKMEN IN AFGHANISTAN
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
22.11.2016
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Bugünkü Afganistan toprakları birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.
Afganistan’a Akhunlarla ve Sakalarla başlayan Türk akınları Selçuklularla
devam etmiştir. Afganistan’da günümüzde Özbek, Türkmen, Halaç, Tatar,
Kırgız, Kazak, Kızılbaş, Karakalpak, Avşarlar yaşamaktadır. Afganistan
topraklarında büyük bir Türk varlığı bulunmaktadır. Özbeklerden sonra en
fazla nüfusa sahip olan Türk boyu Türkmenlerdir. Türkmenler çoğunlukla
Güney Türkistan da denilen özellikle Afganistan’ın kuzeyindeki bölgelerde
yaşamaktadır. Afganistan’daki Türkmenler kendilerini vatanî ve oturumdar
olarak sınıflandırır.
Afganistan Türkleri eğitimlerini Fars ve Arap dillerinde yapmaktadır.
Yazışmalarda, basılan eserlerde, günlük hayatta Arap alfabesi
kullanılmaktadır. Türkmen Türkçesi hiçbir dönemde eğitim dili olmamıştır.
Türkmenler kendi dillerini yalnızca konuşma dilinde kullandıkları için
dillerinin gramer kurallarını bilmemektedir. Bir kelimenin Türkçede karşılığı
olmasına rağmen özellikle Fars ve Arap dillerinden birçok kelime almışlardır.
Bu durum Arapça ve Farsçanın Türkmen Türkçesi üzerinde hâkimiyetine yol
açmıştır.
Afganistan’ın kuzeyi dışında yaşayan Türkmenlerin çoğu Farslaşmıştır.
Fars dillerinin tesiriyle dillerini kaybeden bu Türkmenler, kendi aralarında
Dari (Farsçanın bir lehçesi) Türkmen olarak adlandırılmaktadır.
Afganistan Türkmenleri geçmişten gelen kültürlerinin bir kısmını
yaşatmakla birlikte bazı gelenek ve göreneklerini unutmuşlardır. Türkmenler
Afganistan topraklarında ayrı ayrı bölgelerde yaşamasına rağmen gelenek ve
göreneklerinin büyük oranda birbirinden farkı yoktur. Özbek Türkleri ile
çoğu yerde birlikte yaşayan Türkmenlerin kültürü, Özbeklerin kültürü ile
benzerlik göstermektedir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Today Afghan territory has hosted many civilizations. Starting with
Akhun and Saka continued with Seljuk raids to Afghanistan. Today Uzbek,
Turkmen, Halac, Tatar, Kyrgyz, Kazakh, Qizilbash, Qaraqalpaq, the Avsars
live in Afghanistan. Here is a large Turk existence in the territory of Afghanistan. Turkmen are the largest population of Turkish tribes After
Uzbek. Turkmen especially live in the North of Afghanistan also called South
Turkistan. Turkmen in Afghanistan classify themselves as citizen.
Turks in Afghanistan do their education at the language of Persian and
Arabic. Arabic alphabet is used at correspondence, printed Works and daily
life. Turkmen Turkish never be the language of education. Turkmen do not
know the rules of their own language grammar because of using own
language only speaking language. Although a word has a meaning in
Turkish, Turkmen use many word from language of Persian and Arabic. This
situation caused the domination Arabic and Persian Language on Turkmen
Turkish.
Most of the Turkmen is Persianism without living northern of the
Afghanistan. Under the influence of Persian language Turkmen who lost their
language among themselves is called Dari (a dialect of Persian Language)
Turkmen.
Afghan Turkmen keep some cultures comes from back alive apart from
have forgotten some customs and traditions. Despite Turkmen live in
separate regions in the territory of Afghanistan, customs and traditions is not
differ from one another in the large proportion. Culture of Turkmen is similar
to Uzbeks’ who lives together in the most places with Uzbek.
|