|
Derginin Adı:
|
Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi
|
|
Cilt:
|
2013/1
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
1930’LU YILLARDA KAŞGAR’DA ÇIKAN “ŞERQÎ TÜRKİSTAN HAYATİ”, “ERKİN TÜRKİSTAN” VE “YEÑGİ HAYAT” GAZETELERİNDEKİ BAZI ŞİİRLER
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
SOME POEMS PUBLISHED IN THE “ŞERQÎ TÜRKİSTAN HAYATİ”, “ERKİN TÜRKİSTAN” AND “YEÑGİ HAYAT” NEWSPAPERS IN 1930’s IN KASHGAR
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
16.02.2017
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Ceditçilik hareketinin etkisiyle 20. yüzyı ın başlarından itibaren Doğu Türkistan’ın çeşitli bölgelerinde çok sayıda gazete ve dergi çıkarılmaya başlamıştır. “Şerqî Türkistan Hayati”, “Erkin Türkistan”, “Yeñi Hayat” gazeteleri bunların bazılarıdır. 1930’lu yıllarda çıkarılan söz konusu gazetelerin dili Çağatay Uygur Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Tatar Türkçesi, Özbek Türkçesine ait unsurlarından oluşturulmuş karma dil özelliği göstermektedir. Ayrıca, bu gazetelerde çok sayıda şiir basılmış olup, bunlar çağdaş Uygur şiirinin ilk ürünleri sayı ır. Çağatay şiiri nazım biçimlerinin yanı sıra, halk edebiyatı nazım biçimleriyle de düzelenmiş bu şiirlerde ilim, eğitim, uyanma, özgürlük, adalet, eşitlik, birlik beraberlik gibi sosyal muhtevalı tema ve konular işlenmiştir. Bu makalede söz konusu üç gazetede basılmış şiirler bir araya getirilmiş, transkripsiyonu yapılmış ve genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Since the beginning of the 20th century a large number of newspapers and journals have been published by the effect of Jedidist Movement in various regions of East Turkistan. “Şerqî Türkistan Hayati”, “Erkin Türkistan”, “Yeñi Hayat” newspapers are some of them. The language of the newspapers mentioned, which were published in 1930’s, shows the characteristics of a mixed language composed of Chagatai Uyghur Turkish, Turkey Turkish, Tatar Turkish, and Uzbek Turkish. A large number of poems have been published in these newspapers and these are regarded as the first samples of contemporary Uyghur poetry. Sociological themes and issues like wisdom, education, enlightenment, freedom, justice, equality, unity and solidarity are treated in these poems, which were also ornamanted with folk literature verse besides Chagatai poems’ verse. The poems, which were published in three newspapers mentioned, are collected in this article; they are transcribed and evaluated generally.
|