|
Derginin Adı:
|
Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi
|
|
Cilt:
|
2016/7
|
|
Sayı:
|
7
|
|
Makale Başlık:
|
ESKİ UYGUR TÜRKÇESİNDE GEÇEN baça- FİİLİNİN KÖKENİ ÜZERİNE
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
About the Verb baça- Located in Old Uighur Turkish
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
16.02.2017
|
|
Okunma Sayısı:
|
3
|
|
Makale Özeti:
|
Köken bilim dil bilimin önemli çalışma alanlarından biridir ve günümüzde de gelişimini sürdüren kendine özgü yöntemleri vardır. Söz konusu yöntemler ile ses, kelime ve anlam bilim yasalarının gerekleri yerine getirildiğinde bir kelimenin köken bilim açısından analizi ve sentezi yapılabilir. Türk dilinin kelime varlığı üzerine yapılan köken bilim araştırmaları 19. yüzyılda başlayıp günümüze kadar devam etmiştir. Bu çalışmamızın sonucunda incelediğimiz baça- fiilinin köken bilgisi ve sahip olduğu anlamsal gelişim süreci için yeni bir açıklama önerdik. Bu araştırmada kullandığımız yöntem şu şekilde özetlenebilir: Eski ve Orta Türkçe kelimelerin köken bilgisi ve bu konu üzerine yapılmış sözlüklerin oluşturduğu sahanın temel eserleri “Rusça, İngilizce ve Almanca” dillerinde yazılmıştır. “Leksika, “Versuch Eines Etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen”, “Drevnetyurskiy Slovar’”, “Etymological Dictionary of pre-Thirteenth-Century Turkish” ve “Old Turkish Word Formation” adlı eserler sahaya birçok malzeme kazandırmıştır. Türkiye’de yapılmış iki değerli saha sözlüğü de güncel bazı malzemeyi sahaya kazandırmıştır: “Köken Bilim Sözlüğü” ve “Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü”.
Eski Uygur Türkçesinde baça- ‘oruç tutmak’ fiili geçmektedir. Bu fiilden türemiş bir isim olan baçaḳ ‘hristiyanların orucu, perhizi’ Eski Uygur Türkçesinde ve Divanü Lugati’t-Türk’te yer alır. Bu makalede baça- fiilinin kökeni, fonetik, morfolojik ve semantik bakımından geçirdiği değişiklikler analiz edilecektir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
The scope of the this article which is called as “About the Etymology of the Verb baça-” is limited to the Old and Medieval Turkish texts between the 8th-11th century and it will be based on the written materials of Turkish texts between the 8th-11th century. The material of this work was recieved by scanning etymological dictionaries “Leksika, “Versuch Eines Etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen”, “Drevnetyurskiy Slovar’”, “Etymological Dictionary of pre-Thirteenth-Century Turkish” and “Old Turkish Word Formation”. Also, in this article two contemporary dictionaries have been scanned for the verb baça-: “Köken Bilim Sözlüğü” ve “Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü”. In Old Uighur Turkish there was the verb baça- ‘oruç tutmak’. baçaḳ ‘fasting’ is a word deriving from the verb baça- was located in Old Uighur Turkish Texts and Divanü Lugati’t- Türk. In this article the verb baça- will be analyzed in concept of its origin, and changes in terms of phonetic and semantic.
|