|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2017/3
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
FATİH’İN PEKİŞTİRDİĞİ BİR GELENEK: ÂŞIKLAR TOPLULUĞUNA “SER-DEFTER OLMAK”
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
A TRADİTİON SOLİDİFY BY FATİH: "SER-DEFTER OLMAK" TO LOVER'S COMMUNİTY
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
11.06.2017
|
|
Okunma Sayısı:
|
3
|
|
Makale Özeti:
|
“Defter” sözcüğünün dilimize ve oradan edebî dile ne zaman ve hangi metinler aracılığı ile girdiği şu anki bilgilere göre
belirgin değildir. Fatih Sultan Mehmet’in devlet görevine atamalarda önemli kişileri deftere kaydetmesi ve yeri gelince
oradan atama yapması bilgisi, “deftere kaydetmek”, “ser-defter olmak” gibi söyleyişlerin edebî dilde kullanılışını artırmış
olmalıdır. “Deftere kaydetmek”, “ser-defter olmak” önceleri devlette görev almak isteyenler için kullanılırken edebî dilde bir
alanda zirveye ulaşmayı da ifade etmek biçiminde kullanılmıştır. Bir topluluk içinde önemli bir konumda olmak anlamına
gelen “deftere kaydolmak” veya “ser-defter olmak” ibaresi Fatih Sultan Mehmet’in de pekiştirmesinin ardından divan
şiirinde aşk, tasavvuf, şiir ve savaş alanlarında ön planda olmak anlamlarıyla yaygınlık kazandı.
Sistemdeki verilerle, defterdârlık mesleğinin kuruluşu ve gelişimi ile ilgili kesin bilgilere ulaşılamamaktadır. Divan
edebiyatında 16-17. yüzyıllarda daha çok kullanılan bu ifadeler 18. ve 19. yüzyıllarda kullanımdan düşmüştür. Bugün için
deftere yazmak, defterden silmek gibi argo ifadele olsa da yaşamaktadır. Bu makale “ser-defter olmak” ibaresinin divan
edebiyatındaki şairler tarafından kullanımına yer vermeyi amaçlamaktadır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
The fact that when and by what text the word "defter" entered Turkish and Turkish literature lange is still not clear. The
knowledge of placement of state offices which Fatih The Conqueror record in defter and when time comes assign official
from it incerased the usage of the words like "deftere kaydetmek" and "ser-defter olmak". At the beginning “deftere
kaydetmek”, “ser-defter olmak” used is used for those who want to take part in the state, but also in literature used to reach
a summit in certain field. While “deftere kaydolmak” or “ser-defter olmak” expressions used as reaching important position
in society but after Fatih's solidification they used being forefront at love, mysticism, poem and battlefield.
The information in the system does not provide clear information on the establishment and development of the
"defterdarlık" profession. These expressions, which have been used more frequently in the 16th and 17th centuries, have
fallen out of use in the 18th and 19th centuries in divan literature. It is still alive as slang expirestion deftere yazmak,
defterden silmek. This article "ser-defter olmak" in the phrase is intended to study the usage of expirestions in divan
literature.
|