|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2017/3
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
GAZELDE REDİF-ANLAM İLGİSİ BAĞLAMINDA SEHÎ’NİN KADEH REDİFLİ GAZELİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE RELEVANCE OF THE REPEATED WORD “KADEH” IN THE GAZEL OF SEHİ
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
11.06.2017
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Divan şiirinin temel nazım şekillerinden biri olan gazelin anlamının gazelde kullanılan redif kelimesinin anlamıyla yakından
ilgisi vardır. Özellikle de kelime redifler gazelin “yek-ahenk” ya da “yek-âvâz” olmasına yardımcı olabilecek niteliklere
sahiptir. Divan edebiyatının kuruluş dönemlerinde kelime rediflerin daha çok tercih edildiği yapılan araştırmalar sonucunda
ortaya konulmuştur. Anlam bütünlüğü olan gazeller daha başarılı ve değerli kabul edildiği için kelime redifler de anlam
bütünlüğüne katkıda bulunduğundan gazelde kelime redifle anlam bütünlüğü birlikte düşünülmüştür.
Divan şiirinde, şiirde türe ya da nazım şekline bağlı olarak anlam ve ahenk üzerinde önemli etkisi bulunduğu bilinen redif
kelimeleri arasında “kadeh” de vardır. Redif kelimesi olarak seçilen “kadeh” divan şiirinin benzetme ve hayal dünyası içinde
önemli bir yere sahiptir. Divan şairleri şiirlerinde genellikle içi kırmızı şarap dolu sırça kadehi sevgilinin dudağına
benzetmişler, sarhoş edici özelliğine dikkat çekmişlerdir. Kadeh şekil bakımından ve rengi dikkate alınarak en çok gül, gonca
ve laleye; parlaklığı, yakıcılığı, elden ele dönmesi nedeniyle de güneşe ve aya benzetilmiştir.
Makalemizde, Sehî’nin “kadeh” redifli gazelini inceleyeceğiz. Bu gazeli seçmemizin nedeni şairin gazelde kadehle ilgili çeşitli
benzetme ve hayallere yer verip gazeli özellikle “kadeh-dudak” ilgisi etrafında kurgulamış olmasıdır. Sehî’nin gazelinden yola
çıkarak “kadeh” redifinin gazelin anlamına katkılarını, gazelde kadehle ilgili hangi benzetme ve hayallerin yer aldığını
belirlemeye çalışacağız.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Gazel, which is a basic verse in Divan Poetry, was related to the meaning of the “redif” (repeated word). Particularly, the
words used as “redif” can support the “yek-ahenk” or “yek-avaz." The use of repeated words has been prefered since the
beginning of Divan Poetry. The gazels, which have content integrity, have been accepted as more successful and valuable.
The meaning of the redif was tied to the meaning of the repeated words.
Kadeh is one of the most important repeated words that has a notable influence on the meaning and rhythm based on the
type and shape in Divan poetry. Kadeh, used as a repeated word, has a notable place in the imagery and imaginary world of
Divan poetry. A red wine glass was likened to a beloved’s lips by Divan poets, who remarked on its ability to intoxicate.
Kadeh was likened to a rosebud and tulip with its own colour and shape, and to the sun and the moon by shining, burning,
and passing from hand to hand.
In this paper, kadeh in the gazel of Sehi will be evaluated. The reason for choosing this gazel is to examine the imagery
based on the relationship between the glass and the lip. In this paper, the contributions of kadeh to the gazel and to
numerous images and fictionalizations will be explored.
|