|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2017/3
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
LUTFULLAH HALÎMÎ’NİN FARSÇA-TÜRKÇE MANZUM SÖZLÜĞÜ: TUHFE-İ MUKADDİMETÜ’L-LUGA
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
LUTFULLAH HALÎMÎ’S PERSİAN-TURKİSH VERSE DİCTİONARY: TUHFE-İ MUKADDİMAT AL- LUGA
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
11.06.2017
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
15. yüzyılın önemli müellif ve mütercimlerinden biri olan Lutfullah Halîmî; Amasyada doğup büyümüş, Fatih Sultan Mehmed
ve II. Bayezid devirlerinde çeşitli kadılıklarda görev yapmıştır. Türkçe, Farsça ve Arapçayı çok iyi bilen Halîmî miras, hukuk,
tıp, edebiyat gibi konulara da hakim bir âlim ve bu dillerde sözlük yazacak kadar iyi bir dilcidir. En önemli eseri, Bahrü’lGarâib
adlı manzum sözlüğünü açıklamak amacıyla yazdığı ve Lugat-ı Halîmî olarak bilinen Farsça-Türkçe sözlüğüdür.
Hazırladığı diğer sözlüklerden biri de aruz vezniyle yazdığı Türkçe-Farsça manzum Tuhfe-i Mukaddimetü’l-Luga adlı
sözlüktür. 60 beyitten oluşan eserde yaklaşık 236 Farsça kelimenin Türkçe karşılığı verilmektedir. Bu kelimeler daha çok
gündelik dilde kullanılan isim ve fiillerden oluşmaktadır. Eserin bilinen tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi Reşid Efendi
Numara 977/7’de 76b-78b yaprakları arasında bulunmaktadır. Bu çalışmada, Lutfullah Halîmî’nin hayatı ve eserleri
hakkında bilgi verilip dilciliğine kısaca değinildikten sonra Tuhfe-i Mukaddimetü’l-Luga’nın metni transkripsiyonlu olarak
verilecektir. Ayrıca bu manzum sözlüğün muhtevasının çeşitli başlıklar altında tasnif edilip değerlendirilmesine de
çalışılacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Lutfullah Halîmî, one of the most important authors and interpreters of the 15th century, born and raised in Amasya and he
served in various judgement in the period of Sultan Mehmed II and Bayezid II. Halîmî who knows Turkish, Persian and Arabic
very well; is a good linguist as far as heritage, law, medicine, literature, and is a good literary writer to write a dictionary in
these languages. His most important work is the Persian-Turkish dictionary, which he wrote for the purpose of explaining the
verse of “Bahr al-Garaib” and known as "Lugat-ı Halîmî". One of the other dictionaries he has prepared is a Turkish-Persian
verse called Tuhfe-i Mukaddimetü'l-Luga. In the work consisting of 60 couplets, approximately 236 Persian words are given
in Turkish. These words are mostly made up of names and acts used on everyday basis. The only known copy of the work is
found in the Suleymaniye Library Reshid Efendi Number 977/7 between 76b-78b. In this study, the text of Tuhfe-i
Mukaddimet al-Luga will be given in transcription after briefly giving information about the lives and works of Lutfullāh
Halîmî. It will also be tried to classify the content of this verse dictionary under various headings.
|