|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2017/3
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
BANU ÇİÇEK’TEN GÜLCEMAL’E ALP KADIN TİPİNİN İZLERİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
TRACE OF WOMEN TYPE IN GULCEMALFROM BANU CICEK
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
11.06.2017
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Türkçenin en değerli yazılı metinlerinden birisi olan ve on beşinci yüzyılın ortalarında tespit edilen Dede Korkut Kitabı'nın
içeriğindeki anlatılar tüm yönleriyle dönemi ve bu dönemin sosyo-kültürel yapısını kavrayabilmek için oldukça elverişlidirler.
Anlatılarda karşılaştığımız tipler de bu yüzden dikkat çekicidir. Türklerin yüzyıllar boyunca ürettikleri yazılı ve sözlü
anlatılarında sıkça karşımıza çıkan alp tipine Dede Korkut Kitabı'nda da rastlarız. Anlatılarda yer alan Banu Çiçek adlı
karakter de Dede Korkut Kitabı'ndaki alp tipi kadının belirgin bir örneğidir. Erken modernleşme döneminde toplumuna
öncülük eden bir fikir adamı olan İsmail Gaspıralı'nın 1800'lerin sonunda kaleme aldığı Arslan Kız adlı hikâyesindeki Gülcemal
de alp tipi kadının izlerini taşıyan bir karakter olarak karşımıza çıkar. Milletin asırlarca ortak bir kültürün, belleğin ve
değerlerin etrafında toplandığının göstergelerinden birisi de birbirinin izini takip eden ve benzer özellikleri tekrarlayan bu
tiplerdir.
Bu çalışmada iki farklı dönemde üretilmiş iki ayrı metnin -"Kam Pürenün Oğlı Bamsı Beyrek Boyı" ve "Arslan Kız"- kadın
karakterleri eksene alınarak ana hatlarıyla Türk kültüründeki alp kadın tipinin izleri tespit edilmiştir ve karşılaştırılmıştır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Dede Korkut Book is one of the most valuable texts in Turkish and it was discovered in the middle of the fifteenth century.
The stories of Dede Korkut Book are suitable for analyzing the socio-cultural structure of that period. This is why the types
encountered in the stories are remarkable. Alpine type seen over centuries in Turkish texts. This type is also seen in the Dede
Korkut Book. Banu Çiçek is also an example of the type of alpine woman in these stories.
İsmail Gaspirali led the society during the early modernization period. İsmail Gaspıralı wrote the story of Arslan Kız at the
end of the 1880s. Gülcemal in this story is also an example of an alpine woman. These types, which are similar to each other,
show that a nation has common culture, values and memory.
In this study, traces of alpine female type were identified and compared through female characters in two different texts
written in two different periods.
|