|
Makale Özeti:
|
Bu çalışma Oscar Wilde’ın Bencil Dev başlıklı öyküsünün göstergebilimsel çözümlemesini yapmayı ve eserin Türkçe çevirilerini çeviri göstergebilimi bağlamında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çözümleme, öykünün 1962’de Penguen yayınevi tarafından yayımlanan özgün metni üzerinden gerçekleştirilmiştir. Eserin Nurettin Sevin, Rıza Can, Özgü Çelik, Roza Hakmen & Fatih Özgüven, Orhan Düz, Suat Ertüzün, İbrahim Şener ve Şemsettin Yeltekin tarafından yapılmış sekiz farklı Türkçe çevirisi ise çeviri değerlendirmesinde veri toplama araçları olarak belirlenmiştir. Özgün metnin göstergebilimsel çözümlemesinde Greimas’ın ve Barthes’ın yöntemlerinden hareketle, Coquet’nin görüşleriyle şekillenen ve nihayetinde Öztürk Kasar tarafından çevrilecek bir metne uygulamak üzere yalınlaştırılan göstergebilimsel çözümleme yöntemi temel alınmıştır. Çeviri değerlendirmesi için bu çözümlemeden elde edilen veriler de Öztürk Kasar’ın Çeviride Anlam Bozucu Eğilimler Dizgeselliği temel alınarak değerlendirilmiştir. Bulgular, Türkçe çevirileri gerçekleştirirken çevirmenlerin çok defa anlam bozucu eğilimler içerisinde olduklarını göstermiştir. Söz konusu eğilim türleri ve bunların çeviri metinlerde sıklıkla rastlanma sıralaması şöyle belirlenmiştir: “Anlamın bozulması” eğilimi (yirmi beş noktada), “anlamın yok edilmesi” eğilimi (on beş noktada), “anlamın aşırı yorumlanması” (on dört noktada), “anlamın kaydırılması” (sekiz noktada), “anlamın bulanıklaştırılması” (dört noktada), “anlamın eksik yorumlanması” (üç noktada) ve son olarak da iki noktada “anlamın çarpıtılması” eğilimi. Sonuç olarak, görülmüştür ki, yazınsal bir eseri çevirmeden önce o eserin göstergebilimsel çözümlemesi yapmak ya da en azından onu göstergebilimsel bakış açısıyla okumak eserin çeviri sürecinde çevirmene çok yardımcı olabilir. Göstergebilimsel çözümlemenin yardımı olmaksızın gerçekleştirilen çevirilerde çok daha fazla anlam sorunuyla karşılaşılabilir.
|