|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2018/4
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
ÂTEŞ-KEDE-İ MUNTAFÎ’DE YER ALAN ŞAH, ŞEHZADE VE EMİR UNVANLI ŞAİRLERİN BİYOGRAFİLERİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
BIOGRAPHIES OF THE SHAH, PRINCE AND COMMANDER POETS MENTIONED IN ÂTEŞ-KEDE-İ MUNTAFÎ
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
27.08.2018
|
|
Okunma Sayısı:
|
5
|
|
Makale Özeti:
|
Şairlerin hal tercümelerine (biyografi) ve eserlerinden örneklere yer veren şair tezkireleri, edebiyat tarihçileri için önemli başvuru kaynakları olarak nitelendirilmektedir. Âteş-kede-i Âzer adlı tezkire, Farsça yazılmış tezkireler arasında, birçok Türk şairin biyografisini ihtiva etmesi, bunun yanında coğrafi ve tarihi bilgiler vermesi sebebiyle Türk edebiyat ve kültür tarihi için büyük önem arz etmektedir. Safevî Dönemi şairlerinden Âzer-i Begdilî tarafından Hicrî 1193 tarihinde tamamlandığı tahmin edilen tezkirenin bugün için bilinen tek Türkçe tercümesi Âteş-kede-i Muntafî adlı eserdir. Bu bağlamda,, Âteş-kede-i Muntafî’nin yayımlanıp edebiyat araştırmacılarının istifadesine sunulması gerekmektedir. Âteş-kede-i Âzer’de farklı memleketlerden 850 şairin biyografisine yer verilmiştir. Tezkiredeki bölümlerden biri “şu‘le” isimli olup İslam coğrafyasındaki -özellikle Türk asıllı- hükümdar, şehzade ve emir şairlerin hal tercümelerini ihtiva etmektedir. Âteş-kede-i Âzer tercümesi Âteş-kede-i Muntafî’de ise bu bölüm “çeşme-sâr” adıyla tercüme edilmiştir. Bu makâlede, “çeşme-sâr” bölümünde bahsi geçen şah, şehzade ve emir unvanlı 83 şairin biyografileri ve örnek şiirleri yer alacaktır. Makâlenin giriş bölümünde tezkire türünden, Türk ve Fars edebiyatlarındaki önemli örneklerinden kısaca bahsedilecektir. Daha sonra Âteş-kede ve Âteş-kede-i Muntafî hakkında bilgi verilerek bu iki eser mukayese edilecektir. Makâlenin sonunda “çeşme-sâr” bölümündeki şah, şehzade ve emir unvanlı 83 şairin hal tercümeleri yeni harflerle, söz konusu şairlerin Farsça şiir örnekleri ise matbu harflerle verilerek araştırmacıların istifadesine sunulacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Tezkires, including life stories (biographies) of poets and the examples of their poems are considered as important reference
materials for literary historians. Among the other tezkires written in Persian, Ateş-kede-i Âzer is an important tezkire for the
history of Turkish literature and culture because it contains the biographies of many Turkish poets, as well as providing
geographical and historical information. Âteş-kede-i Muntafî is the only known Turkish translation of the above-mentioned
tezkire which is estimated to have been completed by Âzer-i Begdilî from Safavid Period poets in Hijri 1193 (M. 1779/1780).
In this context, it is necessary to publish Âteş-kede-i Muntafî and present it to the use of literature researchers. Biographies
of 850 poets from different countries are included in Âteş-kede-i Âzer. One of the chapters in tezkire named “şu’le” contains
the biographies of the poets who were shah, prince and commander-especially having Turkish origin- at state of Islamic
geography. This section has been translated as "çeşme-sâr" in the Âteş-kede-i Muntafî which is the translation of Ates-kede-i
Âzer. In this article, biographies and sample poems of 83 poets will be given with the title of shah, prince and commander
which is mentioned in the section called "çeşme-sâr". In the introduction section of this article, important examples of tezkire
genre from Turkish and Persian literature will be briefly mentioned. Later, information about Âtes-kede and Âtes-kede-i
Muntafî will be given and these two literal works will be compared. At the end of the article, the biographies of 83 poets
with the title of shah, prince and commander in the section that called “çeşme-sâr" will be presented with new letters,
examples of Persian poetry belonging to the above-mentioned poets will be presented with printed letters.
|