image.jpg

Derginin Adı: Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi
Cilt: 2017/10
Sayı: 10
Makale Başlık: COMPUTATIONAL LINGUISTICS AND ADAPTATION OF TURKIC LANGUAGES TO COMPUTER
Makale Alternatif Dilde Başlık: Bilişimsel Dilbilimi ve Türk Dillerinin Bilgisayara Uyarlanması
Makale Eklenme Tarihi: 10.01.2019
Okunma Sayısı: 1
Makale Özeti: This article describes computational linguistics briefly, and explains Turkic language studies in this field using Uyghur language as an example. With developing computer technologies, many software has been implemented in order to complete some tasks in place of human. For example, translate from one language to another, or translate from one language to more than one languages at the same time, correcting or editing texts, analyzing documents, converting speeches into texts or converting texts into speeches etc. Until now, there are many successful researches have been done on different languages such as English, Japanese, Arabic, Turkish, Chinese, French and Russian etc. In Turkic languages, especially in Turkey Turkish, though there are some important researches have been done, other Turkic languages still at a beginning stage. Though, Uyghur language belongs to Turkic language family and it has common properties with other languages, however research results about other Turkic languages cannot be applied to Uyghur language directly. As a natural language, Uyghur language has many special properties those (are) different from other Turkic languages. This paper summarizes some computer based researches about Uyghur language and use them as a part of general machine translation system of the Turkic world.
Alternatif Dilde Özet: Bu makalede bilişimsel dilbilimi kısaca anlatılmıştır ve bu alanda Türki diller ile ilgili yapılan çalışmalar Uygur dili örnek verilerek açıklanmıştır. Teknolojinin ilerlemesi ile insanların yapması gereken işlevleri yerine getirecek pek çok yazılımlar geliştirilmiştir. Örneğin bir dilden başka dile aktarma, ya da bir dilden aynı anda birden fazla dile aktarma, metin düzeltmek ya da biçimlendirmek, dosya analiz etmek, sesi yazıya dönüştürmek ya da yazıyı sese dönüştürmek gibi çalışmalar başarılı bir şekilde yazılımlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Şimdiye kadar İngilizce, Japonca, Arapça, Çince, Fransızca ve Rusça gibi diller ile ilgili pek çok araştırmalar yapılmıştır ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Türki diller içinde, özellikle Türkiye Türkçesi ile ilgili bazı önemli araştırmalar yapılsa da, diğer Türki diller ile ilgili araştırmalar henüz başlangıç aşamasındadır. Gerçi Uygurca Türki diller ailesine ait ve diğer Türki diller ile ortak özelliklere sahip olsa da, diğer Türki diller ile ilgili yapılan araştırma sonuçları doğrudan Uygurcaya uygulanamaz. Doğal dil yönünden, Uygurca diğer dillerden farklı ve azımsamayacak kadar özellikler bulunduruyor. Bu makalede, Uygurca ile ilgili yapılan bilgisayara dayalı araştırmalar özetlenmiştir ve bu çalışmaların Türk diller ile ilgili genel çeviri sistemlerinde kullanılması hakkında öneri de verilmiştir.

PDF Formatında İndir

Download PDF