|
Derginin Adı:
|
Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi
|
|
Cilt:
|
2018/11
|
|
Sayı:
|
11
|
|
Makale Başlık:
|
YENİ UYGUR TÜRKÇESİNDE “KIL-” YARDIMCI FİİLİNİN FARKLI BİR İŞLEVİ ÜZERİNE
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
On Different Function of “Kıl-” Auxiliary Verb in New Uyghur Turkish
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
10.01.2019
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Türkiye Türkçesinde “kıl-” yardımcı fiilinin kullanımı, geçmişten günümüze doğru gittikçe azalırken, yerini büyük ölçüde aynı anlamı ifade eden “et-” yardımcı fiiline bırakmıştır. Ancak diğer birçok Türk yazı dilinde olduğu gibi Yeni Uygur Türkçesinde de bu yardımcı fiil varlığını ve işlekliğini kaybetmeksizin devam ettirmektedir. “kıl-” yardımcı fiili ile teşkil edilmiş birleşik fiiller yüklem olarak kullanıldığında aktarım sorunu yaşanmamaktadır. Ancak bu birleşik fiiller daha etken ve aynı anlamı tamamlayan bir yüklemin zarfı konumunda kullanıldığında, Türkiye Türkçesine yapılan aktarımlarda zaman zaman sorun teşkil edebilmektedir. “isim + kılıp + yüklem” formunda kullanılan “kıl-” yardımcı fiili Türkiye Türkçesine aktarılırken sıfır işlevde veya “ol-” anlamında aktarılabilmektedir. Metinlerden seçilen örnekler üzerinden konu pekiştirilerek izah edilecektir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Usage of “kıl-” auxiliary verb in Turkey Turkish has left its place to “et-” axuiliary verb almost same meaning, as it reduces from past to present. However this auxiliary verb continues its existence and activity without loss in New Uyghur Turkish as well as in many other Turkish written language. When compound verbs with “kıl-” auxiliary verb are used as predicate, transfer problem is not experienced. However, these compound verbs occasionally may constitute problem in transfers in Turkey Turkish, when they used as an adverb of a predicate which completes the same meaning and more active. “kıl-” auxiliary verb which is used in “noun + kılıp + predicate” forms, may be transferred to Turkey Turkish with no function or in “ol-” (be) meaning.
The subject will be explained by reinforcing through examples selected from texts.
|