|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2019/5
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
ENDERUNLU KÂMİL VE ŞİİRLERİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE POETRY OF KÂMIL OF ENDERUN
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
20.02.2019
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Enderun, Osmanlı’da idarî ve askerî kadroların yetiştirilmesi için oluşturulan saray okuludur. Medrese dışındaki en önemli
eğitim kurumu olarak dikkati çeker. Fatih zamanında gerçek yapısına kavuştuğu söylenen bu kurumda ırk ve kan bağı yerine
kültür ve disiplin temel prensipler olarak benimsenmiştir ve devletin ihtiyacı olan kadrolar bu anlayışla yetiştirilmiştir.
Genellikle aileleriyle ilgisi kalmayan devşirme çocukların, belli bir eğitime tabi tutulduktan sonra alınıp yetiştirildiği yer olarak
dikkati çeker. Yetiştirme faaliyetleri, Büyük ve Küçük Odalar, Doğancı Koğuşu, Seferli Koğuşu, Kiler Odası, Hazine Odası ve
Has Oda olmak üzere yedi kademe şeklinde sürdürülmüştür. Bunlardan IV. Murat zamanında oluşturulan Seferli Koğuşu,
başlangıçta çamaşırhane olarak kullanılırken çalışmaların sanata kaydırılmasıyla şair, musikişinas, hanende, kemankeş,
pehlivan, berber vb. meslek dallarında gençlerin yetiştiği bir koğuşa dönüşmüştür. Bu koğuşta yetişen şairlerden biri de
Enderunlu Kâmil’dir. Akkâ muhafızı Tâhir Ömer’in torunu ve Tâhir Ali Bey’in oğlu olan Kâmil, Sultan I. Abdülhamit zamanında
(1174-1789) devlete isyan eden dedesinin ve babasının idam edilmesiyle Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından kardeşi
Enderunlu Fâzıl ile birlikte İstanbul’a getirilip Enderun’a alınmış ve burada Seferli Koğuşu’nda görevlendirilmiştir.
Kaynaklarda, 28 yaşındayken asrının ender şairlerinden olabilecekken vefat ettiği ve şiirlerinin kaybolduğu bilgisi yer
almaktadır.
Bu çalışmayla Kâmil’in bir şiir mecmuasında yer alan 12 manzumesi tanıtılacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Enderun was an Ottoman palace school that was established in order to groom administrative and military personnel, and
moreover was recognized as being the single most important educational institution in the Empire outside of the system of
madrasas. During the reign of Mehmed the Conqueror, Enderun—which was said to have embraced excellence—had opted
to adopt culture and discipline instead of race and lineage as being its most fundamental of principles and, hence, had
trained its pupils in order to serve the needs of the Ottoman State in accordance with those principles. The seven places
within the palace as to where these pupils—who, generally speaking, maintained little in the way of ties with their
families—had received this education is most interesting in and of itself: the Grand and Small Chambers, the Falcon Ward,
the Voyager Ward, the Pantry Chamber, the Treasury Chamber, and the Private Chamber. In particular, the Voyager Ward
(built during the reign of Murad IV) had originally served as a laundry room, but was later converted into a salon where
many a poet, musician, singer, archer, wrestler, and barber [among other professions] would ultimately be trained—not the
least of which includes the poet Kâmil of Enderun. During the reign of Sultan Abdul Hamid I, Kâmil—who was the grandson
of Acrite minder Tâhir Ömer and son of Tâhir Ali—was brought to Enderun with his sibling Fâzıl of Enderun by Gazi Hasan
Pasha of Algeria upon the execution of their father and grandfather over charges of treason, and was assigned to the
Treasury Ward. Various archival resources indicate that he had died at the age of 28 just as he was sitting on the threshold
of becoming a prominent poet of the century, and that his poetry has become all but lost.
This paper will bring to light twelve of Kâmil of Enerdun’s poems as unearthed in an Ottoman-period poetry
miscellany/anthology.
|