|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2019/5
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
KADI BURHANEDDİN ve NESÎMÎ’NİN ŞİİRLERİNDE GEÇEN BİTKİ VE HAYVAN ADLARI ÜZERİNE
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
ON PLANT AND ANİMAL NAMES İN KADİ BURHANEDDİN AND NESÎMÎ'S POEMS
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
29.04.2019
|
|
Okunma Sayısı:
|
2
|
|
Makale Özeti:
|
Selçuklular döneminde bilim dili olarak Arapçanın, edebiyat dili olarak da Farsçanın kullanılması Oğuz
Türkçesinin yazı dili olmasını zorlaştırmıştır. Selçukluların yıkılmasından sonra yaşanan Anadolu Beylikleri
döneminde, Oğuz Türkçesi yazı dili olarak kullanılmaya başlanmıştır. 13.-15. yüzyıllar arasında Anadolu’da farklı
konularda tercüme ve telif birçok eser verilmiştir. Bu eserlerden halkı eğitmek amacıyla yazılanlar genellikle Oğuz
Türkçesiyle verilirken, edebî eserlerde Arapça ve Farsça, Selçuklu Dönemi kadar olmasa da varlığını sürdürmeye
devam etmiştir. Bu dönemde Oğuz dil dairesi içinde yaşamış şairlerin şiirlerinde kullandıkları Türkçe kelimeleri
tespit etmek, gerek şairlerin yaşadıkları coğrafya çerçevesinde oluşan Türkçe bilincini belirlemek, gerekse şairin
muhayyilesinde yaşayan Türkçe kelime hazinesini ortaya koymak bakımından önemlidir.
Bir şairin şiirlerinde kullandığı kelimeler, o şairin hayal dünyasının fotoğrafıdır düşüncesinden hareketle bu
çalışmada Anadolu’da yaşayan Kadı Burhaneddin’le (öl. 1398), onunla yakın dönemde yaşamış olan Seyyid
Nesîmî’nin (öl. 1417 ?) şiirlerinde bulunan bitki ve hayvan adları karşılaştırılacaktır. Mukayese edilecek olan bu iki
şairin en önemli ortak özelliği, şiirlerinde Azerbaycan Türkçesi özelliklerinin bulunmasıdır. Çalışmada, bu şairlerin
şiirlerinde geçen bitki ve hayvan adları tespit edilerek Türkçe bitki ve hayvan adlarının hangi sıklıkla kullandıkları
ortaya konacak, bitki ve hayvan adlandırmalarında tutulan yol ve şairlerin bu sözcükleri kullanım yeri ve biçimi
üzerinde değerlendirmeler yapılacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Arabic was used in Great Selcuks and Anatolian Selcuks as a science language and Persian language was used as
a literature language. Anatolian Beyliks were founded after the Great Selcuks and in this period Oghuz Turkish
was used in manuscripts. Many manuscripts were writed in Anatolia between 13-15 centuries. This manuscripts
which were writed in Oghuz Turkish aimed to instruct society. At the same time Arabic and Persian language
continued same period in literature but not in Selcuks time. To determine the words which showes us the
literature’s geography, poets’s imaginations with Turkish words and Turkish word treasury in poems in Oghuz
Turkish time is important. This study compare plant and animal names in poems of Kadi Burhaneddin and Nesimi
who lived in Anatolia in 14. century. To compare the words showes us their imagination ability with Oghuz
Turkish words. Kadi Burhaneddin and Nesimi’s most popular property is using of early Azerbaijani Turkish. There
are many question. This study aims to find answers. How many times did they used Turkish plant and animal
words? What was the method? Where did they used these words? These are main questions in this study.
|