|
Derginin Adı:
|
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
|
|
Cilt:
|
2020/1
|
|
Sayı:
|
43
|
|
Makale Başlık:
|
Batman Kıraathaneleri
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
Teahouses of Batman Province
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
23.06.2020
|
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
|
Makale Özeti:
|
Bu çalışmada burjuva deneyiminin dışında yer alan diğer kamusal alan tecrübeleriyle ilgilenilmektedir. Bu kapsamda Batman kıraathaneleri söz konusu aksiyomla incelenmiştir. Tükiye’nin Güneydoğu’sunda yer alan Batman, sınıra yakınlığı ve iç dinamikleri nedeniyle oldukça heterojen bir toplumsal yapıya sahiptir. Batman; mahallerinde, sokaklarında ve meydanlarında oldukça uğrak mekânlar olarak beliren kıraathaneleriyle, sosyolojik olarak ilgi çekici konumdadır. Nitel araştırma yöntemi kapsamındaki çalışmada Batman’daki 13 kişiyle mülakatlar yapılmıştır. Saha araştırması sonunda araştırmanın amacına bağlı olarak toplanan veriler betimsel analiz tekniğine başvurularak değerlendirilmiştir. İstanbul ve Kahire gibi Ortadoğu’nun en büyük şehirlerindeki kahvehaneler ve kıraathaneler nasıl ki, her şeyden önce bir sohbet mekânı olarak kurgulanmışsa Batman’daki durum da bundan farksızdır. Ancak saha araştırması sonunda sadece sohbet mekânı olmaları dışında bu yerlerin, Batman’daki sosyal, ideolojik ve kültürel değişim üzerinde önemli bir rol oynadığı ortaya çıkmıştır. İncelenen kıraathanelerin fonksiyonu, katılımcılarının ona yüklediği anlamla birlikte ‘görünürlük ve yalıtılmışlık’ paradoksuyla açıklanabilir. Bu yerler, arkadaşlarla sosyalleşmek için kullanıldığı gibi, görece küçük olan ve herkesin birbirini tanıdığı şehrin gözetim gücünden kaçmanın da yollarından biri durumundadır. Şehrin en işlek caddelerindeki oldukça esnek oturma planlarıyla ve özellikle göz tacizleriyle kadının kent hakkını tayin eden bu mekânlar bir yandan da kentteki patriarkal hegemonyanın izdüşümleridir. Bir şekilde dışlama üzerinden biçimlenen işleyiş içinde, erişilebilirlik ve eşitlik sekteye uğramıştır. Kabul edilen resmi görüşe ve yaşam biçimlerine ayak direyen katılımcılar, buralarda görünür olamamıştır. Lakin tüm dışlama mekanizmalarına rağmen ortak yaşamla ilgili müşretek sorunlara, günlük yaşam tecrübelerine, bir aradalığa, dinlemeye, eylemeye ve dayanışmaya yer veren bu mekânlar toplumsalın alanı olan kamusal alanın mikro dünyalarına kapı aralanan yolaklar olarak karşımıza çıkmaktadır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
This study deals with other public sphere experiences outside the bourgeois experience. Teahouses in Batman province were examined with this axiom. Batman province is close to the border and has a heterogeneous social structure because of internal dynamics. The city is sociologically interesting with its teahouses, which appear as frequent places on its streets and squares. Within the scope of qualitative research method, 13 people were interviewed in Batman. At the end of field research, the collected data were evaluated by applying descriptive analysis technique. Coffeehouses and teahouses in largest cities of the middleeast, such as Istanbul and Cairo, are, above all, a place of conversation, and in Batman it is not different. At the end of field research, however, it was found that these spaces played an important role not only as areas of conversation, but also in social, ideological and cultural changes in Batman. The function of the teahouses examined can be explained by the paradox of visibility and isolation. These places are a way to socialize with friends and escape from the oversight of a relatively small city where everyone knows each other. These spaces, which determine women's right to the city through flexible seating plans and eye harassment, are the projections of patriarchal hegemony in the city. Participants who resisted the accepted official views and lifestyles were not visible here. Despite all exclusions related to the functioning of public negotiation, the experiences of daily life, togetherness, listening, action and sometimes solidarity are included in these examined teahouses.
|