|
Makale Özeti:
|
Özet: Yabancı dil öğretim yöntemlerine bakıldığında, dinleme çalışmaları
çok uzun bir süre ihmal edilmiş, konuşma, yazma ve okuma
öğretimi/öğrenimi daima dinleme öğretimi/öğrenimin önüne geçmiştir.
Oysa sözlü bilgiyi işlemeyi, dilsel bilgilerle dünya bilgisinin etkileşimini
gerektiren dinleme becerisi, öğretilmesi ve edinilmesi zor bir beceridir.
Söz konusu etkileşimi gerçekleştirmek ve de sözlü bilgiyi işlemek için
dinleyicilerin uyguladıkları zihinsel faaliyetler özellikle iki model/süreç
aracığıyla anlatılmıştır: tabandan yukarı modeli ve tepeden aşağıya
modeli. Tabandan yukarı modeli, dilsel yapıyla ilgilidir ve dinleyici dilsel
yapılardan yola çıkarak bir anlam oluşturmaya çalışır: sesleri, sözcükleri
ve dilbilgisi kurallarını kullanır. Tepeden aşağı model ise dinleyiciyle
ilgilidir. Dinleyici anlama ulaşmak için art alan bilgisi aracığıyla
duyduklarını yorumlar, art alan bilgisiyle dinlediği metnin içeriği arasında
bağlantı kurar. Bir başka deyişle, bu modelde dinleyicinin bildikleri (art
alan bilgisi) ve duydukları önemlidir (bağlam bilgisi). Ancak,
araştırmacılar yabancı dilde etkili dinleme öğretimi gerçekleştirmek için
bu iki modelin birlikte kullanılması gerektiğini savunmuştur: iki modelin
birlikte kullanılmasına ise etkileşimli model adı verilmektedir. Bu
çalışmada amacımız tabandan yukarı ve tepeden aşağıya modellerini
tanıtmak ve bu iki model doğrultusunda, bir başka deyişle, etkileşimli
model doğrultusunda yabancı dilde dinleme becerisini geliştirmeye
yönelik bir ders örneği sunmaktır. Hazırlanan dinleme dersi dinleme
öncesi, dinleme ve dinleme sonrası aşamalarından oluşup, A2
düzeyindeki Fransızca öğrenen Türk öğrencilere yöneliktir.
|