|
Makale Özeti:
|
Öz: Osmanlı tarihi kaynakları içinde Ģer‟iyye sicilleri önemli bir yer
tutmaktadır. Bu siciller içerisinde bulunan veya bazen müstakil olarak da
rastlanılan tereke defterleri Osmanlı sosyal ve iktisadi tarihi
araĢtırmalarında bize çok önemli veriler sunmaktadır. Bu defterlerin
incelenmesi ile tereke kaydının yapıldığı döneme dair durağan da olsa
bazı bilgilerin elde edilmesi mümkündür. Ölen kiĢilerin mirasçılarına
bıraktıkları menkul veya gayr-i menkulleri içeren tereke kayıtları ile
ailenin ekonomik durumu, eĢ ve çocuk sayıları, geçim kaynakları, mutfak
ve yemek kültürü, beslenme alıĢkanlıkları, giyim kuĢam kültürü, mesken
durumu, eğitim ve kültür durumu ile ilgili birçok veriye sahip
olunabilmektedir. Bu çalıĢmada, Edirne BostancıbaĢılarından El hac
Veliyüddîn b. Habib‟e ait verileri içeren 1768 tarihli Rodosçuk Ģer‟iyye
sicillerine kaydedilmiĢ tereke kaydı incelenerek elde edilen bilgiler
ölçüsünde bazı değerlendirmeler yapılmıĢtır. Adı geçen kiĢinin terekesi
incelenirken giyim ve kuĢamı, mutfak eĢyaları, ısınma ve aydınlanma
eĢyaları, ev döĢemeleri ve yatak takımları, atları ve silah takımları,
mücevherat ve takıları, diğer muhtelif ev eĢyaları ve Husunlu karyesinde
bulunan çiftliğindeki tüm eĢya ve emlâkı ayrı ayrı bölümler halinde
değerlendirilmiĢtir. Ayrıca, mezkûr bostancıbaĢının tereke defterindeki
eĢyalar kategorize edilerek tablolarda sunulmuĢtur. Osmanlı Devletinde
oldukça önemli bir mevkiden emekli olan El hac Veliyüddîn b. Habib‟in
terekesinden hareketle XVIII. yüzyılın ikinci yarısındaki Osmanlı maddi
kültür öğeleri tespit edilerek değerlendirilmiĢtir.
|