|
Makale Özeti:
|
Öz: XVIII. yüzyl ünlü Fransz düşünürü ve yazar Voltaire, yaşam
boyunca deneyimlediği duygu ve düşüncelerini yaznsal alana da
taşmştr. Şiir ve tragedya yazar ünlü düşünür, yaşadğ kimi olaylar ve
karşlaştğ insanlarca etkilenmiştir. Kendine özgü üslubu ve felsefi
yaklaşmyla, yaşadğ devire ve topluma getirdiği eleştiri çağdaşlarn
olduğu kadar kendinden sonraki düşünürleri de etkisi altna almştr.
Voltaire’in Micromégas adl felsefi hikâyesi XVIII. yüzyl Fransa’sndaki
felsefe ve bilim çatşmasn konu edinmektedir. Yüzyln bilim
adamlarnn, elde ettikleri bilimsel verileri kesin geçerli ilkeler olarak
değerlendirmeleri ve tartşma kabul etmez yaklaşmlar, düşünürün
görelilik yaklaşm çerçevesinde eleştirilmiştir. Kat bilimsel verilerin
karşsna felsefi sorgulamalar koyan Voltaire, devrinin gerçekliğinin,
gelecek yüzyllarn yanlgs olabileceğini işaret etmektedir. Gerek
öyküleme biçemi gerekse de tercih edilen anlat kişilerinin felsefi
yaklaşmlar ünlü düşünürün ortaya koyduğu tartşmann yöntemini ve
taraflarn belirlemesi açsndan önemlidir. Yazar, kimi yazn
eleştirmenlerince felsefi hikâyenin yaratcs olarak anlmakta ise de yazn
tarihine dair yaplan artsüremli okuma, bu iddiay doğrulamamaktadr.
Voltaire’in sürgün yllarnda sğndğ İngiltere’de tanştğ düşünürler ve
yaznsal yaptlar, yazarn imgelem dünyasn etkilemiştir. Jonathan Swift
bu isimler arasnda önceliğe sahiptir. Farkl akademik kaynaklarda
görülen bulgular, ünlü İngiliz yazarn imgesel bir yolculuğu anlattğ
yaptn, M.S. II. yüzylda Samsatl Lukianos’un Gerçek Öykü adl
hikâyesinden etkilenerek kalem aldğn işaret etmektedir. Yaplan
incelemeyle her üç yaznsal yaptn izleksel ve biçemsel ortaklklar tespit
edilmeye ve Voltaire’in Micromégas adl hikâyesindeki felsefe-bilim
çatşmas serimlenmeye çalşlacaktr.
|