|
Makale Özeti:
|
Öz: Nobel ödülleri de sinema ve müzik alanında verilen Oscar ve
Grammy ödülleri gibi dünyanın en görkemli ödüllerinden olup her yıl
kime ya da kimlere, dil, din, irk ayırt etmeksizin, verileceği dünya
kamuoyu tarafından merakla beklenir. Fizik, Kimya, Edebiyat, Tıp ve
Ekonomi bilim dallarında ve de Barış alanında İsveç Kraliyet Bilimler
Akademisi tarafından verilen bu ödüllerin kime, neden, nasıl değer
görüldüğü tartışma konusu olduğu gibi, ödüle değer adaylar da gündemi
uzun süre meşgul eder. Dinamitin icatçısı olarak bilinen ve bu anlamda
insanlığa karşı büyük bir suç işlediği varsayılan Alfred Nobel (1833-
1896)’in servetinin insanlığa katkısı olanlara ödül olarak dağıtılmasını
vasiyet etmesi Nobel ödüllerinin tartışılmasına neden olmuştur. Söz
konusu ödüllerle ilgili her daim güncelliğini koruyan bir diğer tartışma ise
bu ödüller verilirken gerçekten adayların seçimi nesnel yapılabiliyor mu
ya da önceden birilerine söz mü veriliyor? Ve İsveç kraliyetinin dağıttığı
bu ödüller ne denli güvenilirdir? Bu çalışmada akıllara takılan bu ve
benzeri soruları (Nobel Edebiyat ödülü en çok hangi ülkeye verilmiştir?
İsveç akademisi dünya dilleri arasında olmayan “azınlık dillere” ne denli
şans tanıyor? Bu saygın ödülün sahibi olmak için yazarların “taraflı”
olması şart mıdır? Kadın yazarların erkek yazarlara kıyasla şansları var
mıdır?) diğer bütün Nobel ödüllerinde olduğu gibi, tarih boyunca hikâyesi
ile tartışmaların odağında yer alan Nobel Edebiyat ödülü çerçevesinde
yanıtlamaya çalışacağız.
|