|
Makale Özeti:
|
Bu makale, İslamcılık ideolojisini 19. yüzyıl Osmanlı toplumunun sosyo-ekonomik ve
politik koşulları ile ilişkilendirerek açıklamaya çalışmaktadır. İslamcılığın sosyoekonomik
ve diğer toplumsal düzeyler açısından analizi, İslamcılığı, mutlak bir dindar
muhafazakârlık, köktencilik (fundamentalizm) ve irtica gibi kategorilerin ötesinde,
daha somut toplumsal ve siyasal koşullar üzerinden değerlendirmeyi mümkün kılar.
İslamcılığın doğuşu, otantik geleneğe dönmeyi amaçlayan bir yenilenme hareketi
değil, üçüncü dünyadaki başarısız modernleşme girişimleri karşısında alt-üst olan ve
yoksullaşan Müslüman insanların ve entelektüellerin verdiği bir yanıttı. İslamcılık,
hem belirli bir tip modernleşmeye yani batılılaşmaya karşı olan; bu anlamda
modernleşmeye direnen, hem de modernleşmeye ayak uydurmaya çalışan Yeni-
Osmanlı hareketine ilham vermiştir. Namık Kemal, Ali Suavi, Ziya Paşa’nın
öncülüğünde kurulmuş olan Yeni-Osmanlı hareketi, on dokuzuncu yüzyıl boyunca
modernleşmenin hâkim iktidar ilişkilerine dokunmaksızın, “melez” İslami değerler
adına yeni bir iktidar şekli aradı. İslamcılığı politik söylemlerden daha çok onu adeta
geleneksel İslam olarak değerlendiren bazı indirgemeci yaklaşımların eleştirel olarak
analiz edilmesi önemli bir ihtiyaç olarak karşımızda durmaktadır.
|