|
Derginin Adı:
|
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
|
|
Cilt:
|
2020/2
|
|
Sayı:
|
44
|
|
Makale Başlık:
|
Türk ve Rus Edebiyatında Süslü Nesir
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
Ornate Prose in Turkish and Russian Literature
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
5.01.2021
|
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
|
Makale Özeti:
|
Süslü nesir, klasik Türk edebiyatının başlıca nesir türlerinden biridir. Dönemin önde gelen edebî türü olan nazmın etkileyici gücü, nesri de etkiler. Bunun sonucunda ise nazımdaki gösterişli mecazlara, çeşitli edebî sanatlara bolca yer verilen, ağdalı bir dil ile yazılan secilerin ağırlıkta olduğu âhenkli ve ritmik bir tınısı olan süslü nesir ortaya çıkar. Klasik Türk edebiyatında süslü nesir türünün ilk örneği XV. yüzyılda Tazarru’nâme adlı eseriyle Sinan Paşa tarafından verilmiştir. Bu nesrin diğer temsilcileri arasında Fuzuli, Veysi, Nergisi gibi yazarlar bulunmaktadır. Rus edebiyatında da süslü nesrin (орнаментальная проза) temelleri ilk olarak XV. yüzyılda Epifaniy Premudrıy tarafından ağdalı bir dille kaleme alınan Stefan Permskiy’nin Yaşamı (Житие Стефана Пермского) ve Sergiy Radonejskiy’nin Yaşamı (Житие Сергия Радонежского) eserlerinde görülür. Rus edebiyatında süslü nesrin kökenleri, XV. yüzyıla dayansa da süslü nesir, neorealizm ile başlayan yeni üslup arayışlarının bir sonucu olarak 1920’li yıllarda ortaya çıkmıştır. Söz konusu çalışmada karşılaştırmalı olarak genelden özele bir anlatımla Türk ve Rus edebiyatındaki süslü nesrin ortaya çıkışına, gelişim evrelerine, üslup özelliklerine, ortak yanlarına ve farklılıklarına açıklık getirilmiştir. Bu bağlamda süslü nesre ait çeşitli eserlere ait parçalardaki söz ve anlam sanatları ve uyaklar analiz edildiğinde, her iki edebiyatın süslü nesir örneklerinde de yoğun benzerlikler görülmüş, ağırlıklı olarak kullanılan sanatsal anlatımın, temelde sanatçıların estetik kaygısına dayalı olarak gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Ornate prose is one of the main types of prose in the classical Turkish literature. The impressive power of poetry, the leading literary genre of the period, also influenced prose. Ornate prose, characterized by flashy metaphors, various literary arts, elaborated language, predominant internal rhyme (seci), harmonious and rhythmic resonance, emerged as the result of this influence. The first example of ornate prose in the classical Turkish literature is the 15th-century ‘Tazarrunâme’ by Sinan Pasha. Other representatives of this prose are Fuzuli, Veysi, Nergisi, to name just a few. In the Russian literature, the origins of ornate prose were first seen in the 15th century in such hagiographies as Life of Stefan of Perm and Life of Sergius of Radonezh by Epiphanius the Wise. Although its origins in the Russian literature date back to the 15th century, the ornate prose reappeared as a result of the search for new styles starting with neorealism in the 1920s. This study sets out to clarify the emergence of ornate prose in the Turkish and Russian literatures, its developmental stages, stylistic features, common aspects, and differences comparatively from the general to the specific. In this context, when the rhetoric and semantic arts and rhymes in the pieces belonging to various works belonging to the ornate prose were analyzed, deep similarities were observed in the ornate samples of both literature and it was determined that the artistic expression that is used was carried out mainly based on the aesthetic concerns of the artists.
|