Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
Cilt:
|
2020/6
|
Sayı:
|
3
|
Makale Başlık:
|
TÜRK BELAGATİNDE HASR ÜSLUBU: MAHİYET, KEYFİYET VE İŞLEYİŞİ
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE RESTRICTION STYLE IN TURKISH RHETORIC: ITS NATURE, SITUATION AND FUNCTIONING
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
6.03.2021
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
Makale Özeti:
|
“Kasr” ve “tahsis” isimleriyle de anılan “hasr”, belagatimizin güçlü, edebî üsluplarından biridir. Bununla beraber onu ele alan
çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu durum, hasr üslubunun mahiyet, keyfiyet ve işleyişine dair bilgi eksikliğine yol açmıştır.
Bu bilgi eksikliği, Kur’an ve Hadis gibi kutsal metinler başta olmak üzere, hasr üslubunun çokça yer aldığı yabancı dildeki
metinlerin Türkçeye aktarımında önemli dil ve üslup problemlerine neden olmaktadır.
Araştırma, Türk belagatinde hasr üslubunu genişçe ele almış ve bu konudaki bilgi eksikliğini büyük ölçüde gidermiştir.
Böylelikle araştırmanın yabancı dilde hasr vurgusuyla gelmiş sözlerin Türkçeye aktarımında görülen dil ve üslup problemlerinin
giderilmesine önemli katkı sağlaması beklenmektedir.
Araştırmada öncelikle Osmanlı alfabesiyle yazılmış olanlar olmak üzere Türk edebiyat ve belagatinin belli başlı kitapları
referans alınmıştır. Bunlarda bulunmayan konuların yazımında Arap belagatinin temel kaynaklarından istifade edilmiştir.
Toplanan bilgiler belli bir sistematiğe göre yazıya geçirilmiş ve açıklama, yorum ve örneklerle geliştirilmiştir.
Niteliği ve kapsamıyla alanında ilk olması sebebiyle araştırmanın ele almadığı, teklif olarak yeni çalışmalara havale ettiği
birtakım meseleler de bulunmaktadır. Hasr üslubunun Arapça kavram ve terimlerine Türkçe uygun karşılıkların bulunması,
delaletleri bakımından hasrın ifade yollarının birbirlerinden farkının mümkün mertebe ortaya konması ve konunun farklı
bilimsel ve metodik yöntemlerle ele alınması ve geliştirilmesi bunlardan öne çıkan bazılarıdır.
|
Alternatif Dilde Özet:
|
The restriction (qasr) style is one of the strong literary styles of Turkish rhetoric. However, the studies dealing with it are
almost non-existent. This lack of information regarding of the hasr style causes important language and style problems in the
translation of meanings in foreign language texts to Turkish, especially the sacred texts such as the Qur'an and Hadith.
The research broadly dealt with the restriction style in the Turkish rhetoric and eliminated the lack of information largely. The
research is expected to contribute to eliminating language and style problems in translating sentences that come in the
restriction style on the foreign language.
In the research, the main books of Turkish literature and rhetoric were taken as reference, especially those written in Ottoman
alphabet. The main sources of the Arab rhetoric have been used in the writing of the topics not included in these. The collected
information was written down according to a certain systematic and developed with explanations, comments and examples.
Because of being the first in its field in terms of quality and scope, there are some issues that the research did not address and
referred to the new studies. Among the most prominent are the following: Finding appropriate equivalents in Turkish instead
of Arabic concepts and terms of Hasr style, revealing the differences of ways of Hasr from each other.
|