|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2020/6
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
CUMHURİYET DÖNEMİNDE SOSYO-KÜLTÜREL DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜMÜN GÖSTERGESİ OLARAK TİYATRO
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE THEATER AS THE INDICATOR OF SOCIO-CULTURAL CHANGES AND TRANSFORMATIONS IN TURKEY DURING THE REPUBLIC PERIOD
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
6.03.2021
|
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
|
Makale Özeti:
|
Türk Tiyatrosu Tanzimat Tiyatrosu, Meşrutiyet Tiyatrosu ve Cumhuriyet Tiyatrosu olarak üç bölümde değerlendirilebilir. Bu
dönemlerin ilki 1839-1908 tarihleri arasını, ikincisi 1908-1923, sonuncusu da 1923’den günümüze kadarki süreci imler.
Toplumun düşünce yapısı ve yaşam biçimi, kültürü, batılılaşma anlayışı, sanat ve sanatsal türlere getirilen sansür ve denetim,
özgürlükçü ortam, millileşme gibi kavramlar bu dönemlerin belirleyici etkenleri olmuş ve ait oldukları dönemin toplumsal,
siyasal, yönetsel, sanatsal ve kültürel anlayışını yansıtmışlardır. Bu dönemler içinde Cumhuriyet Tiyatrosu, Atatürk ve onun
ortaya koyduğu ilke ve uygulamalar ışığında gelişmiş ve yeni bir boyut kazanmıştır. Yalnızca bir devlet adamı değil, aynı
zamanda gerçek bir sanat adamı olan Atatürk’ün sanat, sanatçı ve tiyatroya olan yaklaşımı ve desteği ile Türk Tiyatrosunun
karşı karşıya olduğu engeller ortadan kaldırılmış ve tiyatronun bir kamu hizmeti olduğu bilinci oluşturularak çağdaş uygarlık
düzeyine ulaşmada önemli bir ölçüt olduğu ortaya konulmuştur. Atatürk’ün tiyatroya kazandırdığı önemli yeniliklerden birisi
de Türk kadınının sahnede yer alması ve sesini duyurabilmesine olanak sağlamasıdır. Türkiye’nin ilk dramaturgu olarak kabul
edilen Atatürk’ün tiyatro anlayışı üç temel esasa dayanır. İlki halkı eğitmek, ikincisi kültür düzeyini yükseltmek, sonuncusu ise
milli tiyatronun gelişimini sağlamaktır. Atatürk döneminde tiyatronun öncelikli amacı eğitimdir. Tiyatronun bir memleketin
kültür seviyesinin aynası olduğuna inanan Atatürk bu sanat dalını devlet eliyle destekleyerek kamu hizmeti kapsamında ele
alınmasını sağlamıştır. Bu kapsamda Atatürk döneminde belediyelerin tiyatro binası yaptırma ve topluluk bulundurması, Türk
Güzel Sanatlar Birliği’nin kurulması, halkevlerinin tiyatro kollarının çalışmaları, tiyatro meslek okulunun açılması, yeni
kurumlar ve tiyatro topluluklarının kurulmasına ek olarak devlet tiyatrosu ve konservatuarının etkinlikleriyle Türk Tiyatrosu
gelişmiş ve Atatürk’ün önderliğinde günümüzdeki konumunun temelleri atılmıştır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Turkish theatre can be considered as Tanzimat Theatre, Constitutional Theatre and Republic Theater in three sections. The first
of these periods covers the period from 1839 to 1908, the second from 1908 to 1923 and the last from 1923 to the present.
Concepts such as lifestyle and mindset of society, culture, westernization, censorship and control brought to art and artistic
genres, libertarian environment, nationalization have been the determining factors of these periods and they reflected the
social, political, administrative, artistic and cultural understanding of the period to which they belong. Within these periods,
the Republic Theater developed and gained a new dimension in the light of Atatürk and his principles and practices. Not only a
statesman but also a real art man, with the approach and support of Atatürk to the art, artist and theater, the obstacles faced
by the Turkish Theater have been removed and by creating awareness that theater is a public service, it has been
demonstrated that it is an important criterion in reaching the level of contemporary civilization. One of the important
innovations that Atatürk has brought to the theatre is that he enabled Turkish women to take part in the stage and make their
voice heard. Atatürk's understanding of theater, who is regarded as Turkey's first dramaturge, is based on three basic
principles. The first is to educate the public, the second is to raise the level of culture, and the last is to develop the national
theater. The primary aim of the theater during Atatürk's period is education. Believing that theater is the mirror of the cultural
level of a country, Atatürk ensured that this branch of art was supported by the state and covered in the scope of public
service. In this context, during the period of Atatürk, in addition to the construction of a theatre building by municipalities and
having troupes, the establishment of the Turkish Fine Arts Union, the work of the theater branches of the community centers,
the opening of the theater vocational school, the establishment of new institutions and theatre communities, Turkish Theatre
was developed with the activities of the State Theatre and conservatoire and the foundations of today were laid under the
leadership of Atatürk.
|