|
Makale Özeti:
|
Sayısı bakımından çok ve coğrafik dağılımı geniş olan Yenisey Yazıtları, Hakas Cumhuriyeti, Tuva Cumhuriyeti, Krasnoyarsk Krayı, İrkutsk Oblastı sınırları içerisinde bulunmuş yazıtlardır. Bu yazıtların büyük bir kısmının müzelerde olduğu söylense de açık arazide, kayalarda da yer alan yazıtların sayısı az değildir. Günümüzde en çok numaralı ve numarasız olarak ikiye ayrılarak değerlendirilmekle beraber çeşitli tasniflere tabi tutulmuştur. Numarasız yazıtların sayısı bugüne kadar netleştirilmediğinden var olanlar üzerinden araştırma yapılmaktadır. Numaralı Yenisey Yazıtları en çok araştırılan yazıtlar olarak bilinmektedir. Sözü edilen yazıtlara verilen en son numaralandırmanın E 212 olduğu görülmüştür. Ama E 155’ten E 212’ye kadarki numaralandırmanın hangi yazıtlara nasıl bir şekilde verildiğine dair bir bilgi yoktur. Bilinen numaralanmış 154 yazıtın içerisinde de bilgisi, metni, görseli mevcut olmayan yazıtlar da vardır. Söz gelimi E 146 Yazıtı hakkında şimdilik hiçbir bilgi bulunmamaktadır. E 121, E 132, E 151 yazıtlarının ise metni hemen hemen bütün kaynaklarda yoktur. Bu makalede alandaki gümünüzde yapılmakta olan en son çalışmalara değinilerek devamında erişilebilen kaynaklar incelenerek, birçok önemli kaynakta hem görseli hem detaylı bilgisi hem de metni görülmeyen E 121 Yazıtı hakkında yeni bilgiler sunulmaya, E 121 numaralı yazıtın bulunuşu, bugünkü durumu, adlandırılması ve onun E 120 Yazıtı ile bağı hakkındaki bilgiler birincil kaynaklarla karşılaştırılarak yeniden değerlendirilmeye ve bazı kaynaklardan tespit edilen yeni yazıtların varlığından söz edilmeye çalışılacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
The Yenisei Inscriptions, which are numerous and widely geographically distributed, are inscriptions found within the borders of the Khakass Republic, Republic of Tuva, Krasnoyarsk Krai, and Irkutsk Oblast. Although most of these inscriptions are said to be in museums, the number of inscriptions on the rocks is not small. Today, they are mostly divided into numbered and unnumbered inscriptions and are subjected to various classifications. Since the number of unnumbered inscriptions has not been clarified, the existing ones are analyzed. The numbered Yenisei Inscriptions are known as the most researched inscriptions. It is known that the latest numbering given to these inscriptions is E 212. However, there is no information on how and to which inscriptions the numbering from E 155 to E 212 was given. Among the 154 known numbered inscriptions, there are inscriptions for which no information, text, or visuals are available. For example, there is no information about the inscription E 146 for now. The texts of the inscriptions E 121, E 132, and E 151 are not available in almost all sources. In this article, new information about inscription E 121, whose image, detailed information, and text are not seen in important sources, will be presented, information about the discovery of inscription E 121, its current status, its nomenclature, and its connection with inscription E 120 will be re-evaluated by comparing it with primary sources, and the existence of new inscriptions identified from some sources will be mentioned.
|