|
Derginin Adı:
|
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
|
|
Cilt:
|
2024/1
|
|
Sayı:
|
51
|
|
Makale Başlık:
|
Technological a priori and Communicative Action in Kurt Vonnegut’s Player Piano
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
Kurt Vonnegut’un Otomatik Piyano Adlı Romanında Teknolojik a priori ve İletişimsel Eylem
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
2.07.2024
|
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
|
Makale Özeti:
|
This article examines the state of extreme mechanization in modern industrial societies, which leads to a strict separation of the various spheres of life and ultimately to the exclusion of the human element. The philosophers of the Frankfurt School, Herbert Marcuse and Jürgen Habermas in particular, have rigorously analyzed the inherently ideological function of technology in late capitalist societies. In Player Piano, Kurt Vonnegut’s critical depiction of the extremely technologized and automated social world in a near future America slightly predates and even heralds the above-mentioned critical theorists’ analyses of the ideological nature of technology under corporate capitalism. This study scrutinizes how the technocratic state in Vonnegut’s novel utilizes technology to pacify and disempower the masses, challenging the notion that technology is merely a value-free accumulation of know-how. The devalued human subject and dehumanized society depicted in Vonnegut's anti-utopian narrative are discussed with reference to Marcuse’s notion of 'one-dimensional society' and Habermas’s theory of 'communicative action' to provide the critical framework for the analysis of the impoverishing and colonizing effects of technological rationality on the lifeworld.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Bu makale, modern endüstri toplumlarında yaşantı sahalarını birbirinden keskince ayırarak nihayetinde insan unsurunu tamamen oyun dışına iten aşırı mekanikleşme olgusunu soruşturmaktadır. Özellikle Herbert Marcuse ve Jürgen Habermas odakta olmak üzere Frankfurt Okulu filozofları, geç kapitalizmin egemen olduğu toplumlarda teknolojiye içkin ideolojik işlevleri titizce irdelemişlerdir. Otomatik Piyano adlı romanında Kurt Vonnegut’un yakın geleceğin Amerika’sına ait aşırı derecede teknolojikleşmiş ve otomatikleşmiş bir toplum imgesini eleştirel olarak yansıtması, yukarıda adı geçen eleştirel kuramcıların teknolojinin şirket kapitalizmi dönemindeki ideolojik doğasına ilişkin analizlerini tarihsel olarak az bir farkla önceler ve hatta bir bakımdan bu analizlerin gelişimini haber verir. Bu çalışma Vonnegut’un roman dünyasında baskın olan teknokratik devletin teknolojiden faydalanarak insan kitlelerini nasıl etkisiz ve işlevsiz kıldığını incelemekte, bu sayede teknolojinin yalnızca değerden bağımsız bir pratik beceriler toplamı olduğu görüşüne karşı bir itiraz ortaya koymaktadır. Vonnegut’un anti-ütopyacı anlatısında betimlendiği üzere değer yitimine uğramış insan öznesi ve insansızlaşmış toplumsal dizge, Marcuse’nin ‘tek boyutlu toplum’ nosyonuna ve Habermas’ın ‘iletişimsel eylem’ kuramına göndermeler eşliğinde ele alınacak, böylece teknolojik aklın yaşam-dünyası üzerindeki yoksullaştırma ve sömürgeleştirme etkisinin çözümlenebilmesi için gerekli eleştirel çerçeve sağlanacaktır.
|