|
Derginin Adı:
|
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
|
|
Cilt:
|
2024/1
|
|
Sayı:
|
51
|
|
Makale Başlık:
|
The Role of Self-Construal, Values, and Religiosity on Judgements of the Reasonability of Lying
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
Yalanın Uygunluğuna İlişkin Yargılarda Benlik Kurgusu, Değerler ve Dindarlığın Rolü
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
2.07.2024
|
|
Okunma Sayısı:
|
0
|
|
Makale Özeti:
|
Although lying, which is a social part of human life, is seen as a negative phenomenon in society, it is considered quite reasonable by people in some cases. In this respect, it is important to examine in which circumstances lying is acceptable. This study aims to examine the relationships between self-construal, values, religiosity, and the acceptability of different types of lies. A total of 605 participants completed the self-report measures of the Reasonability of Lying Scale, Portrait Values Questionnaire, and Autonomous-Related Self Scale. In addition, considering possible response biases, social desirability scores were also controlled. The results of the hierarchical regression analysis showed that religiosity, conservation, and self-enhancement values were the predictors of acceptability of self-protection lies. In terms of the acceptability of face management lies, conservation and self-enhancement values, and autonomous-relational self were the significant predictors. It was founded that the only variable that was a significant predictor of acceptability of prosocial lie was self-transcendence values. Acceptability of evasion lies were significantly predicted by religiosity and autonomous-relational self. Another finding was that religiosity, conservation and self-enhancement values and autonomous-relational self-construal were the significant predictors of acceptability of necessity lies. The results showed that religiosity, conservation and self-enhancement values, and autonomous-relational self-construal variables were significant predictors of acceptability of instrumental lies. Finally, in terms of the total acceptability of different types of lies; religiosity, conservation and self-enhancement values and autonomous-relational self-construal variables were the significant predictors. The results obtained from this study indicate that evaluations of lying are affected by different social factors, and these factors are discussed in the light of recent findings.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
İnsan yaşamının sosyal bir parçası olan yalan söyleme davranışları toplumda olumsuz bir fenomen olarak görülmesine rağmen bazı durumlarda insanlar tarafından oldukça makul karşılanmaktadır. Bu açıdan yalanın hangi durumlarda kabul edilebilir bulunduğunu incelemek önem taşımaktadır. Bu çalışma benlik kurgusu, değerler, dindarlık ve farklı yalan türlerinin kabul edilebilirliği arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada 605 katılımcı, Yalanın Uygunluğu Testi, Portre Değerleri Anketi ve Özerk İlişkisel Benlik Ölçeğini doldurmuştur. Ayrıca olası tepki yanlılıkları göz önünde bulundurularak sosyal beğenirlik düzeyleri de kontrol amacıyla ölçülmüştür. Hiyerarşik regresyon analizinin sonuçları, dindarlık, muhafazacılık ve öz-genişletim değerlerinin kendini koruma yalanlarının kabul edilebilirliğini yordadığını göstermiştir. İmaj yönetimi yalanlarının kabul edilebilirliği açısından, muhafazacılık ve öz-genişletim değerleri ile özerk-ilişkisel benliğin anlamlı yordayıcılar olduğu görülmüştür. Prososyal yalanın kabul edilebilirliğinin anlamlı düzeyde yordayıcısı olan tek değişkenin öz-aşkınlık değerinin olduğu saptanmıştır. Geçiştirme yalanlarının kabul edilebilirliği, dindarlık ve özerk-ilişkisel benlik tarafından anlamlı olarak yordanmıştır. Çalışmanın bir diğer bulgusu ise muhafazacılık ve öz-genişletim değerleri ile dindarlık ve özerk-ilişkisel benlik kurgusunun zorunlu yalanların kabul edilebilirliğinin anlamlı yordayıcıları olduğudur. Sonuçlar, dindarlık, muhafazacılık ve kendini geliştirme değerleri ile otonom-ilişkisel benlik kurgusu değişkenlerinin, araçsal yalanların kabul edilebilirliğinin önemli yordayıcıları olduğunu göstermiştir. Son olarak, farklı yalan türlerinin toplam kabul edilebilirliği açısından; muhafazacılık ve öz -genişletim değerleri, dindarlık ve özerk-ilişkisel benlik kurgusu değişkenlerinin anlamlı yordayıcılar olduğu bulunmuştur. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, yalana ilişkin muhakemelerin farklı sosyal faktörlerden etkilendiğini göstermektedir ve bu faktörler bulgular ışığında tartışılmıştır.
|