|
Makale Özeti:
|
Sanayileşme ile başlayan süreç, insanın yeryüzündeki diğer varlıklar üzerindeki egemenliğinin artmasına, doğayı sadece kendine fayda sağlayan unsur şeklinde algılamasına sebep olur. Sanayileşmeye ve teknolojiye koşut biçimde gelişen kentleşme ise bir taraftan insanın yaşam kalitesini arttırırken diğer taraftan onu doğaya yabancılaştırır. İnsanın konforunu arttırma, kapitalist sistemde daha çok kazanma gibi amaçlarla hareket etmesiyle doğal zincirin yapısı bozulur. Bu da kendini yenileme fırsatı sunulmayan, sınırsız kaynağın sahibi olduğu düşünülen doğanın geri döndürülemez tahribatını hazırlar. Ancak doğadaki diğer canlıların yaşam haklarına önem vermeden sadece kendini önceleyen bir varlığa dönüşürken bundan olumsuz yönde en çok etkilenen yine insandır. Çünkü yeryüzünün unsurları simbiyotik ilişkilerle birbirine bağlı olduğundan birine verilen zarar, diğerlerini de olumsuz etkiler.
Yeryüzü / Toprak Etiği yirminci yüzyılda öncülüğünü Aldo Leopold’un başlattığı ve yaşayan tüm organizmalara saygı duyulması zorunluluğunu ve etiğini kapsayan bir görüştür. Bu bakış açısından etik kavramının hayvanları, bitkileri, organik ya da inorganik toprak topluluğunun tüm üyeleri için geçerli kılınmasını amaçlayan bir yaklaşımdır. İnsana doğanın fatihi değil, sade bir üyesi olduğunu hatırlatır. Doğa ve insan arasında var olan simbiyotik ilişkinin dengesine dikkat çeker.
Yeryüzü etiğine bağlı kalarak doğa ile ilişkilerin düzenlenmesi bir yaşam biçimi hâline gelmelidir. Bunun için de çocuklara doğa bilinci, yeryüzünün tüm üyelerinin yaşamlarını idame ettirme hakkına sahip olduğu düşüncesi erken yaşlarda benimsetilmelidir. Bu çalışmada Dilara Akıncı’nın Betonlar Çiçek Açsa adlı çocuk kitabındaki anlatılar özelinde insanın yaşadığı dünya üzerindeki organizmalardan sadece biri gibi değil de dünyanın hâkimi şeklinde davrandığı durumlarda karşılaşacağı olası sonuçların anlatı dünyasındaki yansımalarını incelemek amaçlanmaktadır. Yeryüzü Etiği kavramı ekseninde kentleşmenin etkileri ve hayvanlara yaklaşımlar bağlamında tahlil edilecek çalışmada yeryüzü ile uyum içinde yaşama gerekliliğinin vurgulandığı sonucuna varılmıştır.
|