|
Makale Özeti:
|
Trabzon, gerek Amerikan misyonerleri, gerekse diğer ülke misyonerleri ta- rafından yürütülen çalışmalarda dikkate alınan bir merkez olmuştur. Bütün misyoner örgütleri açısından büyük önem arz eden Trabzon’un Amerikan Board örgütü açısından önemi ve bu önemin diğer misyoner örgütlerine kıyasla derecesi çalışmamızın özünü teşkil etmiştir. Trabzon’un misyoner çalışmaları açısından taşıdığı önem belirlenirken, öncelikle Amerikan Bo- ard misyonerlerinin buradaki teşkilatlanması ve bu teşkilatlanma içerisin- de Trabzon ve buraya bağlı dış istasyonlarda yürüttüğü eğitim çalışmaları ve bu çalışmaların diğer istasyonlarda yürütülen eğitim çalışmalarından farkı ele alınmıştır. Ayrıca, Amerikan Board’ın Trabzon’daki eğitim faali- yetleri, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden elde edilen belgeler ışığında da değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Çalışmada, Trabzon ve çevresinde Amerikan Board’ın yürüttüğü eğitim çalışmaları, Amerikan Board’ın Osmanlı ülkesindeki teşkilatlanma yapı- sının geçirdiği evreler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Trabzon’un -is- tasyon veya dış istasyon olarak- teşkilat yapısındaki değişmeler ışığında, Trabzon’da ya da Trabzon’un bağlı olduğu istasyonlarda yürütülen eğitim çalışmaları üç aşamalı olarak ele alınmıştır. İlk olarak buradaki çalışmalar, Türkiye ve Ermeni Misyonları’nda yürütülen eğitim çalışmaları içerisinde incelenmiştir. Daha sonra Trabzon’da, Erzurum’a bağlı dış istasyon iken sürdürülen faaliyetler -burada Erzurum merkez istasyon olduğu için te- melde Erzurum üzerinde yoğunlaşılmıştır- ve ardından Trabzon’un Batı Türkiye Misyonu sınırları içerisinde bir istasyon haline getirilmesinden sonraki eğitim çalışmaları irdelenmiştir. Batı Türkiye Misyonu içerisinde bir istasyon olarak çalışmaların yürütülmeye başlandığı 1885 yılından iti- baren, Trabzon istasyonunda sadece eğitim çalışmaları değil diğer alanlar- daki çalışmalar hakkında da ayrıntılı bilgiler verilmeye çalışılmıştır.
|