|
Makale Özeti:
|
Arastırmanın Temelleri: Klasik kamu maliyesi finansman aracı olarak kabul edilmeyen ve
arızi durumlarda basvurulan bir araç gibi düsünülen kamu borçlanma politikası, modern maliye
anlayısı ile degismeye yüz tutmustur. Günümüzde gelinen nokta itibari ile degisik nedenlerden
kaynaklı kamu harcamalarının sürekli artıs egilimi içerisinde olması ve bunun finansmanı sorun teskil
etmektedir. Kamu borçlanmasının gerçeklesmesini saglayan bir takım enstrümanlar söz konusu
olmaktadır. Kamu borçlanmasını elindeki kamu gücüne dayalı olarak cebri ve ihtiyari olarak
saglayabilmektedir. Genelde kamu zorunlu olmadıkça gönüllülük esasına dayalı ve devlete borç
verenlere bazı haklar ve rant gelirleri saglamak suretiyle, borçlanma yoluna gitmektedir.
Arastırmanın Amacı: Kamu finansman aracı veya maliye politikası aracı olarak kullanılan
borçlanma politikası araçları, kamu borçlanmasının gerçeklesme biçimi ve özellikleri, kamu
borçlanmasının makro ekonomik dengelerde yaptıgı degisiklikler ve konunun anlasılması ve
yönetilmesini saglayan borç yönetimi hususu da irdelenecek, arastırılmaya çalısılacaktır.
Veri Kaynakları: Devlet statistik Enstitüsü (yeni adı ile TUK)ve diger kamu kesimi mali
raporları ve bu alanda yapılmıs diger bilimsel yayınlar ve analizlerin istatistiklerinin de esas alınması
suretiyle, kamu kesiminin 1990 sonrası gerek iç piyasalardan gerekse dıs piyasalardan tahvil, bono ve
hazine bonusu vb borçlanma enstrümanları ile yaptıgı borçlanmalardır.
Ana Tartısma: Kamu kesimi borçlanmasının sınırlandırılması ve belirli bir düzeyde yani
GSMH’nın % 60’ı düzeyinde (Maastricht kriteri ) tutulmasına çalısılmalıdır. Zira kamu kesimi
harcamalarının sınırlandırılamaması özel kesime yatırımlar için yeterli uygun kaynak
bırakmamaktadır. Kamu harcamalarının asırı artısı ekonomi üzerinde “crowding out” a neden
olmaktadır. Ayrıca kamu borçlanması yurt içinde gelir dagılımı açısından, kamuya borç verenler
bakımından diger mali yönden güçsüz kesimler aleyhine bir esitsizlik yaratmakta ve sosyal dengeyi
bozmaktadır.
Sonuç: Kamu harcamaları için geçici bir finansman aracı olması gereken borçlanma
politikasının, özellikle arastırma dönemi içerisinde asıl bir kamu finansman aracıymıs gibi, yer aldıgı
görülmektedir. Böyle bir durum ise, kamu kesimi esas finansman aracı olması gereken vergi
gelirlerinin asınmasına yol açmaktadır. Kamu, yurttaslarından vergi almak yerine borç almaya çalısan
bir anlayıs görüntüsü vermektedir. Kamu borçlanması ekonomi üzerinde daraltıcı veya bilinçli izlenen
bir maliye politikası aracı olarak genisletici etkileri olabilmektedir. Kamu borçlanmasının yurt
dısından borçlanması ayrıca ülke politikaları üzerinde bir baskı aracı olarak kullanılması sonucuna da
sebep olabilmektedir.
|