|
Makale Özeti:
|
İş yaşamı kalitesi yönetim düzeyinden çok çalışan düzeyine odaklaşan yapı ve süreci birlikte içeren bir teknik olarak görülebilir. İYK kavramının orijinal kullanımının, çalışan ile iş çevresi arasındaki ilişkinin niteliğini gösterdiği ve işin genelde unutulan insan boyutunu vurgulamayı amaçlandığı söylenebilir. İş yaşamı kalitesi çalışanların kurumlarında kişisel ihtiyaçlarını karşılama ve doyuma ulaşabilme dereceleri olarak ifade edilebilir. İlköğretimde görev yapan öğretmenlerin algılarına dayalı olarak okullarda iş yaşamı kalitesini incelemeyi amaçlayan bu çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından fenemonolojik desen benimsenmiştir. Araştırmada yer alan katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği ile belirlenen Erzurum il merkezinde görev yapmakta olan 30 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı bizzat katılımcılar tarafından repertory grid tekniği esas alınarak oluşturulmuştur. Repertory grid tekniği bilişsel yapı teorinsine dayanan bir tekniktir. Repertory grid formu yapı ve elemet olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Yapı bölümü ilgili kavrama ilişkin bireylerin alglarını, bileşen bölümü ise her bir yapı için katılımcının tanıdığı, bildiği altı okuldan oluşmaktadır. Verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır.
Katılımcılar tarafından üretilen 300 adet bilişsel kurgunun, kurgu gruplarına göre sosyo-ekonomik yapısı (n=26, %8.6), işbirliği (n=32, %10.6), fiziki yapısı (n=32, %10.6), teknolojik alt yapısı (n=20, %6.6), demokratik ortamı (n=20, %6.6), mesleki destek düzeyi (n=24, %8), sosyal faaliyetleri (n=20, %6.6), adil uygulamalar (n=19, %6.3), kuruma olan bağlılık (n=15, %5), çalışma koşulları (n=49, %16.3), güven ortamı (n=18, %6), kişiler arası ilişkilerin niteliği (n=26, %8.6), düzeyinde dağılım gösterdiği saptanmıştır. Katılımcıların çalışma koşulları (n=12, %40), işbirliği (n=6, %20), sosyo-ekonomik yapısı (n=4, %13.3), fiziki yapı (n=3, %10), kişiler arası ilişkiler (n=3, %10), kuruma olan bağlılık (n=1, %3.3), ana kurgu gruplarında yer aldığı saptanmıştır. Bu araştırmada elde edilen bulgulardan hareketle okullardaki iş yaşamı kalitesine ilişkin durumların belirlenmesi ve var olan iş yaşamı kalitesine ilişkin zayıf yanların ortaya çıkarılarak geliştirilmesine yönelik çalışmalara ağırlık verilmesi gerektiği söylenebilir. Bu durum iş yaşamı kalitesi kavramının birlikte anlam bulduğu çalışan ve örgüt verimliliğini dikkate aldığından dolayı ilgili kişi ve kurumlara okulu bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirme olanağı sağlamasına yardımcı olabilir.
|