|
Makale Özeti:
|
Bu çalışmada dildeki zaman yapısındaki farklılıklardan kaynaklanan Türkçe’den Rusça’ya roman çevrisindeki sorunlar, Orhan Pamuk’un “Benim adım Kırmızı” ve “Kar” adlı eserleri üzerinde ele alınmaktadır. Türkçe’de ayrı bir zaman dilimi olarak yer alan, Rusça’da ise gelecek zaman diliminin ikincil anlamı olarak incelenen geniş zaman kalıplarının, Türkçe’den Rusça’ya nasıl çevrildiği, Rusça’daki diğer zaman dilimlerinin ne gibi şartlarda Türkçe’deki geniş zaman anlamını aktarmak için tercih edildiği, bu hususlar doğrultusunda, çeviride karşılaşılan sorunlar incelenmektedir. Rusça’daki geniş zaman kalıplarının aktarımında çeviri esnasında karşılaşılabilmesi muhtemel çeşitli alternatif gramer kalıpları da çalışmada ayrıca gözler önüne serilmektedir. Söz konusu alternatif gramer kalıpları, Rus dil biliminde “fiil formları arasında rekabet” (??????????? ????-????????? ????) olarak adlandırılmakta olup, sadece Rus filolojisinde değil, genel olarak dil biliminde incelenen ve “fazlalık” (????????????) olarak adlandırılan diğer bir güncel sorunu da beraberinde ortaya koymaktadır. Diğer bir deyişle, anlam açısından cümlenin ifadesinde bir değişiklik yaratmadan, birbirinin yerini tutabilen ‘bitmişlik görünüşü’ (SV) ve ‘bitmemişlik görünüşü’ (NSV) gruba ait fiil seçimine değinilmektedir. Söz konusu durum, çeviri boyunca iki farklı gruba ait fiiller arasında bir seçim yapması ve bunu devamlı olarak göz önünde bulundurması gereken tercümanın edebi eser çevirisinde karşılaştığı bir zorluk olarak ele alınmaktadır. Yapılan çözümlemeli ve karşılaştırmalı çalışma sayesinde Rusça’daki geniş zaman kalıplarının sahip olduğu kendine özgü anlamlarla, kullanım açısından Türkçe’deki geniş zaman ile olan benzerlik ve farklılıklara da değinilmektedir. Bunun yanı sıra, çeviride şekilden anlama’; ‘anlamdan şekle’ yönteminin önemi vurgulanmakta, çevirideki anlamsal kaymalar, üslup incelikleri, iki dildeki gramer farklılıklarının çeviriye yansımaları ve çeviri çözümlemeleri de incelenmektedir
|