|
Makale Özeti:
|
Çağımızda, bilimin hızlı bir şekilde ilerlemesi, bireylerin ve toplumların sosyal yaşantısını, değiştirmekte ve geliştirmektedir. Bunun beraberinde kurumların yapısını ve işlevini de değişikliğe zorlamaktadır. Böylece mevcut sistemlerin dengeleri bozulmaya başlamakta, kurumların yeni durumlara uyum sağlanabilmeleri için denetim ve rehberlik hizmetlerinin önemi de daha da çok artmaktadır. Bu araştırmada; maarif müfettişlerinin, okul müdürlerinin denetmenlik görevleri hakkındaki görüşleri incelenmektedir. Araştırmada Malatya İlinde 2014 – 2015 öğretim yılında görev yapmakta olan, farklı branşlarda 15 maarif müfettişin görüşünden faydalanmıştır. Veri toplama aracı olarak; yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu araştırmanın iç geçerliğini sağlamak için konu ile ilgili geniş kapsamlı literatür taraması yapılmış olup ve yapılan literatür taraması kapsamında kavramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Maarif müfettişlerine yöneltilen açık uçlu sorular ile bu kavramsal çerçeve doğrultusunda oluşturulmuş mevcut sorulara ilaveten eklemek istedikleri bir husus olup olmadığı sorularak katılımcıların onayı alınmıştır. Araştırmaya katılan maarif müfettişlerin katılım sürecinde gönüllülük esasının olduğunun altı çizilerek, özellikle isim yazmamaları istenmiş ve katılımcıların konu çerçevesinde görüşlerini özgürce ifade etmeleri yazılı ve sözlü olarak vurgulanmıştır. Araştırmanın dış geçerliğini sağlama sürecinde yarı yapılandırılmış görüşme formunun oluşturulması, yapılan görüşmeler ve analiz basamakları açıklanmaya çalışılmış; çalışma grubu, veri toplama aracı, süreci, verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması okuyucuların anlayabileceği şekilde tanımlanmıştır. Verilerin tutarlığını artırmak için ise bulgular doğrudan verilmiş, elde edilen veriler üzerinde iki araştırmacı ayrı ayrı kodlamalar yapmış ve kodlamalar karşılaştırılarak tutarlık oranı hesaplanmıştır. Bu araştırmanın teyit edilebilirliğini sağlamak için de süreçte yapılanlar ayrıntılı bir biçimde açıklanmaya çalışılmış, elde edilen veriler ve kodlamalar daha sonra incelenebilecek şekilde saklanmıştır. Bu araştırmanın amacı; okul müdürlerinin denetmenlik görevlerini yerine getirmede tarafsız ve objektif olarak davranıp davranmayacağı, okul müdürlerinin denetmeleme görevleri için yeterliliği, okul müdürlüğü görevine atanma şekli, okul müdürleri ile öğretmen ilişkileri ve bu ilişkilerin doğuracağı sonuçlar, atanma şekillerine göre başkalarının etkisi altında kalıp kalmayacağı gibi konularda maarif müfettişlerin görüşleri ışığında okul müdürlerinin değerlendirilmelerini yapmaktır. Araştırmada, amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Maarif Müfettişlerinin, Okul Müdürlerinin denetmenlik görevleri hakkındaki görüşleri hakkındaki algıları ve perspektiflerini belirlemede, nitel araştırma yöntemleri arasında yer alan olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde de içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Sonuç olarak maarif müfettişleri ile yapılan görüşmeler neticesinde; okul müdürlerinin, öğretmenler ile informal bir ortamda çalışyor olmaları ve informal bir ilişkiye sahip olmaları müdürlerin sağlıklı denetim yapmasını engelleyeceği görüşü ön planı çıkan bir görüş olmuştur. Ayrıca okul müdürleri denetmenlik ile ilgili yeterli hizmet içi eğitim almadıklarından ve tecrübe eksikliklerinden dolayı başarılı bir denetim gerçekleştiremeyecekleri de bir başka sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Okul müdürlerinin aynı kurumda çalışan öğretmenleri denetlemeleri etik olmadığı için tarafsız kişilerin öğretmenleri denetlemeleri gerekir. Öğretmenleri, eğitim yönetimi ve denetimi alanında yüksek lisans yapmış daha tecrübeli ve daha yeterli kişilerin denetlemesi daha doğru olacaktır. Okul müdürlerinin denetmenlik görevlerini yerine getirebilmeleri için eğitim yöneticiliği vasfının olması öncellikli olarak aranan bir özellik olmalıdır. Aynı zamanda okul müdürleri formal ve informal ilişkileri zamanında ve doğru olarak sergilemelidirler. Denetleyen, öncelikle denetlenenden daha fazla bilgi ve tecrübeye sahip değilse o denetim ve rehberlik amacına ulaşmayacaktır görüşü de başka bir sonuç olarak çıkmıştır. Denetleyen öğretmenlere rehberlik yapmalı öğretmenleri sadece evrak ile denetlememelidir. Okul müdürleri atanma şekilleri bakımından adil olarak atanmadıklarından dolayı atanmasında etkili olan siyasi irade ve sendikaların etkisinde kalacaklarından tarafsızlık ilkesine bağlı kalamayacaklardır. Okuldaki öğretmenlerin, okul müdürünün atanmasında puan vermesi, verdiği olumlu veya olumsuz puana göre okul müdürünün farklı tavırlar sergilemesine sebebiyet verebilir. Taraflı olarak yapılan denetimde sorunları çözmek yerine yeni sorunların doğmasına sebebiyet vereceklerdir.
|