|
Derginin Adı:
|
Türük Uluslararasi Dil Edebiyat ve Halkbilimi Arastirmalari Dergisi
|
|
Cilt:
|
2014/2
|
|
Sayı:
|
4
|
|
Makale Başlık:
|
TERCEME-İ AYNÜ'L-HAYAT'TA HALK HEKİMLİĞİNE DAİR BULGULAR
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
FINDINGS OF FOLK MEDICINE IN TERCEME-İ AYNÜ'L-HAYAT
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
26.05.2015
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
İnsanlık tarihi boyunca hastalıkların teşhis ve tedavileriyle ilgili birçok
yöntem kullanılmıştır. Önceleri bedensel, ruhsal, sosyal tüm
olumsuzlukların nedenini tabiatüstü olaylarda gören insan, çareyi ilk
olarak büyücülerde aramıştır. Şifacı, iyileştirici olarak da bilinen bu kişiler
hastalıkların tespitinde ve tedavisinde önemli rol oynamışlardır. Daha sonra
deneme-yanılma yoluyla yeni sağaltma yöntemleri keşfeden insanlık,
modern tıbbın temelini atmıştır.
Halk hekimliği/tıbbı bilimsel tıptan uzak, tamamen geleneksel ve büyüsel
sağaltma yöntemlerinden oluşan bir müessesedir. Mantık dışı
uygulamaların tedavi amaçlı kullanıldığı halk hekimliği metinleri ve
içeriğinde halk hekimliğine dair uygulamaların ağırlıkta olduğu metinler,
yazıldıkları dönemin bilimsel tıp anlayışına bağlı kalan tıp metinlerinden
ayrılırlar.
Bu çalışmada 16. yüzyıl Osmanlı müellif/mütercimlerinden olan Bâlî
Efendi‟ye (öl. 980/1572-73) ait tercüme bir eser olan “Terceme-i Aynü‟lHayat”taki
halk hekimliği sahasına giren bazı uygulamalar ele alınacaktır.
Terceme-i Aynü‟l-Hayat‟a içinde birçok hekimden alıntıların ve tecrübelerin
de aktarılmış olmasına rağmen daha çok geleneksel ve büyüsel
uygulamaların bulunduğu bir halk hekimliği kitabı demek yanlış olmaz. Bu
uygulamaların bir kısmı tedavi amacı güderken bir kısmı da tedavi etme
maksadı dışındadır. Tedavi amaçlı uygulamalar, hayvansal ürünler,
bitkiler, insan organları ile hazırlanan tedavi yöntemlerinden oluşmaktadır.
Tedavi amacı olmayan uygulamalar ise nazara karşı koruyucu, aşk ve
muhabbeti arttırıcı, savaşta ve ikili ilişkilerde üstün gelmekle alakalı birçok
konuyla ilgilidir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Several methods have been used throughout the history of humanity on the
diagnosis and treatment of disease. Human, who previously see all the
negativity of physical, mental and social as a supernatural event, firstl
sought remedy on sorcerers. These people, who were also known as
healers, have played an important role in the detection and treatment of
disease. Later, mankind who discovered new treatment methods through
trial-and-error, has laid the foundation of modern medicine.
Folk medicine is an institution that is away from scientific medicine and
composed entirely of traditional and magical treatment methods. The folk
medicine texts that are used for the treaatment of people as illogical
practice and the text that is on the weight of that application on the folk
medicine are separated from the medical texts that depend on the scientific
medicine understanding that were written of that time.
In this study, some applications will be discussed that are within the field
of folk medicine and a work named „ Tercemi-i Aynül Hayat‟, which is a
work of Bali Efendi ( 980/1572-73 ) who was one of 16th century Ottoman
authors/translators. Although many excerpts and experiences were
transferred in Tercemi-i Aynül Hayat, it would not be wrong to name this
work as a folk medicine book where more traditional and magical practices
are found. While some of these applications are used for therapeutic
purposes, some were used out of treatment. The therapeutic applications
consist of treatment methods that are prepared from animal products,
plants and human organs. The applications that were not for treatment
purposes consist of subjects related with protector against evil, love and
affection enhancer, and dominate in war and bilateral relations.
|