|
Makale Özeti:
|
20. yüzyılın ortalarına doğru Türkiye Cumhuriyeti, ulus inşa sürecine girmiş bulunuyordu. Yeni ve modern bir toplum yaratmak için eğitim sistemini yeniden inşa etti. Bu kapsamda, tarih eğitiminin ana hedeflerinden biri "ulusal kimlik" oluşturmak ve dil eğitimi olduğu gibi, bir de "etnik köken ve dile dayalı bir aidiyet duygusu" yaratmak oldu. Bu kimliklendirme sürecinin en önemli yanlarından biri de geleneksel dinî kimlik yapısından laik bir kimliğe geçiş yapmaktı. Laik bir kimlik inşası içinse ders kitaplarında dinî düşünce çeşitli şekillerde tartışmaya açıldı. Bu çalışmada dönemin etkili tarih eğitimi araçlarından olan Türk Tarihi’nin Ana Hatları Methal Kısmı ve Tarih I-IV ders kitaplarında görülen “dini tartışmaların” niteliği ve bu tür tartışmaların nedenleri ele alınmıştır. Bu amaçla bahsi geçen lise tarih ders kitapları nitel içerik analizine tabi tutulmuştur.. Bahsi geçen ders kitaplarında İslam ve din olgusu üzerinde yapılan değerlendirme kurgusunun yanında bu kurgu tarafından yansıtılan fikri altyapıya da odaklanılmıştır. Lise tarih ders kitaplarında dini tartışmalara yer verilmesinin uygunluğu tarih eğitimi açısından tartışılmıştır. Sonuç olarak, incelenen ders kitaplarında dinî düşünceden pozitivist, natüralist, Darwinist vb. din dışı söylemler vasıtasıyla sıyrılmaya çalışıldığı gözlenmiştir. Ayrıca irtica ve dini siyasete alet etme gibi söylemlerle öğrencilerde vazife bilinci oluşturulmak istenmiştir. Bu gibi yaklaşımların dönemin siyasi ve ideolojik tercihleri ile paralel olarak laik bir toplumsal kimlik inşa etmek amaçlandığı söylenebilir.
|