|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2018/4
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
CHEDO MIJATOVICH’IN ‘SERVIA AND THE SERVIANS [SIRBISTAN VE SIRPLAR]’ ADLI ESERİNDEKİ FIKRALARDA TÜRK İMGESİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE TURKISH IMAGE IN ANECDOTES IN CHEDO MIJATOVICH’S SERVIA AND THE SERVIANS TITLED WORK
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
27.08.2018
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Chedo Mıjatovıch, “Sırbistan ve Sırplar, London 1908” adını taşıyan eserinin V. bölümünü (s. 114-133) fıkralara ayırmıştır. Bu bölümde yer alan 21 adet fıkradan 9’unda (8, 9, 14, 16, 17, 18, 19, 20 ve 21 numaralı fıkralar), Türk fıkra tipleri arasında ortak şahsiyeti temsil yeteneğini kazanmış olan Nasreddin Hoca, ya fıkraların başkahramanıdır ya da fıkralarda önemli bir role sahiptir. Mıjatovıch, söz konusu bölümün girişinde, Sırp fıkralarında Türk ağaları, kadıları ve hocalarının komik ve aptal kişilikleri temsil eden tipler olarak resmedildiğini söyler ve bu görüşünü destekleyen fıkra metinlerine yer verir.
Gülmenin ortaya çıkabilmesi için fıkrada yer alan tiplerden birinin diğer fıkra tiplerine göre bir zaafının, bedenî bir noksanlığının veya bir zihinsel özrünün bulunması gerekir. Fıkralarda bir olumlu bir de olumsuz tip (rakip) vardır. Fıkra anlatıcısına göre olumlu tip, her zaman kendi mensubu bulunduğu millet veya topluluğu temsil eden fıkra tipidir. Anlatıcı böylelikle hedef aldığı, rakip olarak gördüğü topluluk veya millet karşısında fıkra tipi üzerinden bir üstünlük sağlamış olur. Olumsuz tip ise anlatıcının yermek istediği topluluk veya milleti temsil eden tiptir.
Çalışmamızda Sırplar arasında anlatılan ve olumsuz (rakip) tipleri Türklerin temsil ettiği fıkralar, “Mizahta Üstünlük Teorisi”ne göre ele alınıp değerlendirilecektir. Bu teorinin temelinde, “rakibi saf dışı bırakmaktan duyulan keyif, bir başkasını dezavantajlı duruma getirmenin verdiği haz, öteki konumundaki kişinin düştüğü kötü durumdan duyulan mutluluk, başkalarının talihsizliklerinden ve acılarından alınan zevk, bedensel çirkinlik veya bozuklukların kendi bedeninde olmamasından duyulan memnuniyet ile mantıksız hareket ve eylemlere gülme” yer almaktadır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Chedo Mıjatovıch gives the 5th part (p. 114-133) of his work titled “Servia and The Servians, London 1908” to the anecdotes.
In 9 of 21 anecdotes presented in this part (8, 9, 14, 16, 17, 18, 19, 20, 21 numbered anecdotes) Nasreddin Hodja who
gained the ability to represent the common personality between Turkish anecdote characters, either the protagonist or has
an important role. At the beginning of the pointed part, Mijatovich says that, in Servian anecdotes Turkish chiefs, Muslim
judges and hodjas are depicted as representers of funny and stupid characters and features anecdotes which support this
concept.
To be able to arise laughter, one of the characters in anecdote should have an frailty, a physical impairment or a mental
problem according to other characters. There is a positive and a negative character (rival) in anecdotes. According to the
anecdote teller, protagonist is always the one who is a member of his own nation or society. In this way, over the anecdote
character, the teller gets superiority against the nation or society which is opposed, seen as rival. So the antagonist
represents the society or nation which the teller wants to beat.
In our paper, the anecdotes told among Servians and which’s antagonists are represented by Turks will be handled and
considered according to Superiority in Humour theory. In the principal of this theory, there are the enjoyment of eliminating
your rival, the pleasure of leaving somebody in a disadvantageous position, the happiness felt for the bad condition of the
character in “the other one” position, the pleasure taken from the other’s griefs and misfortunes, the contentment for not
having the physical uglinesses and impairments in their own body and laughing at irrational action and activities.
|