Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
Cilt:
|
2016/2
|
Sayı:
|
3
|
Makale Başlık:
|
KERKÜKLÜ MEHMED MİHRÎ VE EL-ESERÜ'L-CELÎL FÎ MEDH ALÂ İSMÂÎL ADLI ESERİ
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
MEHMED MİHRÎ FROM KİRKUK AND HIS WORK CALLED "EL-ESERÜ'L-CELÎL FÎ MEDH ALÂ İSMÂÎL"
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
29.07.2016
|
Okunma Sayısı:
|
2
|
Makale Özeti:
|
Osmanlı Devleti'nin son döneminde yaşamış olan Kerküklü Mehmed Mihrî, Arapça, Türkçe ve Farsça dillerinin yanı sıra Fransızca ve İngilizceyi de bilen ve bu dillerin gramerleri üzerine çeşitli eserler kaleme alan bir âlimdir. Mehmed Mihrî'nin eserlerinin büyük çoğunluğu gramer üzerine yazılmıştır. Bu durum, onun iyi bir dil eğitimi almış olduğunu göstermektedir. Mehmed Mihri, gramer haricinde belâgat konusu ile seyâhatnâme türünde eserler de yazmıştır. Bu çalışmada onun belâgatle ilgili yazdığı el-Eserü'l-Celîl fî Medh Alâ İsmâîl adlı eseri üzerinde durulmuştur. Bazı kaynaklarda Fenn-i Bedî' ismiyle de kaydedilmiş olan bu eser, belâgatin bedî' konusuyla ilgili bazı sanatları ile bazı nazım şekillerini ele almaktadır. Nerede ve ne zaman basıldığı belli olmayan bu eser, müellifin mukaddimede bildirdiğine göre eserin harflerinin ebcet hesabına göre sayı değerleri toplandığında elde edilen H. 1291 yani M. 1874 yılında telif edilmiştir. Çalışmamızda Mehmed Mihrî'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra yukarıda söz konusu edilen eserinin muhtevası özetlenmiştir. Eserin muhtevası özetlenirken müellifin eserde yer alan terimlere dairki tarifleri birebir alıntılanmış ve genellikle söz konusu terimlere misal getirilen şiirlerin kime ait olduğu veya bu şiirlerin hangi eserlerden alındığı belirtilmiştir. Eserde misal getirilen şiirlerin büyük çoğunluğu Mehmed Mihrî'ye aittir. Mehmed Mihrî'nin bu eserdeki şiirleri, Mısır hıdivi (valisi) İsmail Paşa'ya methiye olarak kaleme alınmıştır.
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Mehmed Mihrî, who lived during the last decades of Ottoman Empire, was a polyglot scholar speaking
French and English as well as Arabic, Persian and Turkish. He penned several books about the grammatology
of these languages. The majority of his studies are conducted on grammar, which demonstrates that he was
well educated in languages and linguistics. Yet, apart from grammar, he also wrote travelogues and books
about rhetoric. The present study deals with his book written about rhetoric, el-Eserü'l-Celîl fî Medh Alâ
İsmâîl. This work, which is also referred as Fenn-i Bedi, addresses and discusses bedi of rhetoric and some
types of verse. Although where and when this book was published remained unknown, the author of the
book stated in his introduction that it was written in 1291 (that is 1874 according to Gregorian calendar)
based on the assumption made in line with abjad by interpreting the number values of the letters and
translating them into numbers. In this study, after relating some information about Mehmed Mihrî's
biography and his works, the content of the aforementioned work is summarized. In the summary, the
definitions of the terms by the author are quoted verbatim; the writers of the poems presented as exemplars
for the definitions or their sources are specified. Most of the poems presented in the work are written by
Mehmed Mihrî. His poems included in this work are penned as eulogies for İsmail Pasha, the governor of
Egypt.
|