|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2017/3
|
|
Sayı:
|
2
|
|
Makale Başlık:
|
KÖY SEYİRLİK OYUNLARINDAN “DEVE OYUNU” ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME VE BALIKESİR-PAMUKÇU DEVE OYUNU
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
AN EVALUATION FOR “CAMEL PLAY” OF THEATRICAL VILLAGE PLAY AND CAMEL PLAY OF BALIKESIR-PAMUKCU
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
11.06.2017
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
İnsan hayatının önemli bir kısmını oluşturan unsurlardan birisi oyun ve eğlencedir. Çocukluk döneminden hayatın son anına
kadar geçen zaman içerisinde toplumun her kesimi (çocuk-genç-yaşlı, kadın-erkek, zengin-fakir, köylü-kentli vb.) farklı, aynı
ya da benzer şekillerde oyunlar icra ederek eğlenme gereksinimini karşılamaktadır. Eğlence şekilleri üzerinde etkili olan
unsurlar arasında yaşam tarzı (göçebe-yerleşik hayat, köylü-kentli vb.), çalışma şekilleri (çiftçilik, hayvancılık, memuriyet vb.)
ve maddî imkânlar en başta gelmektedir. Günlük hayatın bir parçası olan at ve deve gibi hayvanlara bağlı olarak ortaya
çıkan birtakım tören ve uygulamalar, uzun bir süre atlı-göçebe yaşam tarzına sahip olan Türklerin hayatında önemli bir yere
sahiptir. Toplumun yaşam tarzından hareketle ortaya çıkan ve temelinde hayvan figürlerine dayanan uygulamalardan birisi
deve oyunudur. Deve oyunu genel olarak doğadaki mevsimsel değişime bağlı olarak yılın belirli günlerinde, düğün ve nişan
gibi farklı organizasyonların içerisinde icra edilen, hayvan benzetmecesine dayalı köy seyirlik oyunudur.
Yaşayan geleneksel kültürel miraslarımızdan biri olan deve oyunu, 2014 yılında gösteri sanatları alanında Türkiye Somut
Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri’ne dâhil edilerek kayıt altına alınmıştır. Deve oyunu; Ardahan, Balıkesir, Çanakkale,
Elazığ, Isparta, Konya, Karaman, Bolu, Manisa, Erzurum, Tokat ve Kayseri gibi Türkiye’nin farklı yerlerinde benzer ya da
değişik şekillerde icra edilmektedir. Bu makalede, ilk önce oyun ve eğlence kavramları üzerinde durulacak ardından deve
oyununun kaynakları, Türkiye’de hangi isimlerle bilindiği, malzemeleri ve hazırlığı, oyuncuları, icra zamanı, mekânı, seyircisi,
işlevleri ve kurgusu gibi hususlar tespit edilerek genel özellikleri ortaya konulacaktır. Ardından deve oyununda yer alan
motifler belirlenerek açıklanacaktır. Yazının devamında örnek olarak yaptığımız derleme çalışmasından hareketle BalıkesirPamukçu’da
icra edilen deve oyunu yukarıda sayılan başlıklar altında ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
One of the elements that composing a significant part of human life is play and fun. Every segment of society (child-youngold,
woman-man, rich-poor, peasant-citizen etc.) meets their enjoying needs by playing different, same or similar plays
during life from childhood to end of the life. Life styles (nomad-settled life, peasant-citizen etc.),working styles (farming,
husbandry, civil service etc.) and financial opportunities are among the most influential factors in the form of entertainment.
As a part of everyday life, animals such as horse and camel that arise with some ceremonies and practices depending on
them have an important place in the life of Turkish who have a long horse-nomadic lifestyle. One of the practices that
emerged from the movement of the society’s lifestyle and based on animal figures on the basis is a camel play. Camel play is a theatrical village play based on animal analogy which is performed in different organizations such as weddings and
engagements on certain days of the year depending on the seasonal change in the nature.
Camel play which is one of the cultural heritage included intangible cultural heritage of Turkey’s national invertory in the
field of performing arts were recorded in 2014. Camel play is performed in similar or different ways in different parts of
Turkey such as Ardahan, Balıkesir, Çanakkale, Elazığ, Isparta, Konya, Karaman, Bolu, Manisa, Erzurum, Tokat and Kayseri. In
this article, firstly the concepts of play and entertainment will be emphasized then resources of camel play, which names as
known in Turkey, it’s materials and preparation, players, time, place, audience, functions and setup will be emphasized.
After that, the motives in the camel play will be determined and explained. The rest of the article, camel play performed in
Balıkesir-Pamukcu will be explained in details under the headings mentioned above.
|