|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2018/4
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
16. YÜZYILIN SON ÇEYREĞİNDE BİR İSLAM TARİHİ METNİ VE SÖZ VARLIĞI
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
AN ISLAMIC HISTORY TEXT AT THE LAST QUARTER OF THE 16TH CENTURY AND ITS VOCABULARY
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
31.01.2018
|
|
Okunma Sayısı:
|
2
|
|
Makale Özeti:
|
Tarih metinleri, konularına göre tarihi olay ya da durumların aydınlatılmasında büyük önem arz ederler. Ancak bu metinler
yalnızca konuları dolayısıyla tarihe kaynaklık etmez; aynı zamanda yazıldıkları dönem ve muhitin dil varlığıyla ilgili de önemli
ipuçları sağlarlar. İçinde doğduğu zamanın ses, yapı ve söz varlığı özelliklerini ortaya koyarak dilin tarihsel süreçlerinin
aydınlatılmasında etkin birer rol oynarlar.
Bu çalışmada İslam Tarihini konu edinen 16. Yüzyılın son çeyreğine ait Tercüme-i Tevārīh-i Yezdī adındaki bir metnin söz
varlığı incelenmiştir. Farsçadan Türkçeye çeviri olan bu eserde, öncelikle madde başı sözcüklerin kökenleri ve kullanım olarak
oranları belirlenmiştir. Ardından eserde kullanılan deyim, atasözü ve ikilemelerden oluşan özel kullanımlar; Türkiye
Türkçesindeki kullanımları dikkate alınarak incelenmiştir.
Çalışmanın sonunda eserde toplam 3847 madde başı sözcük belirlenmiştir. Bunlardan %49,98’i Türkçe, %34,41’i Arapça,
%10,52’si Farsça, %0,12’si Yunanca, %0,05’i Rumca, %0,02’si İtalyanca, %0,02’si Fransızcadır. Ayrıca özel kullanım
bakımından zengin olan eserde 220’den fazla deyim ve pek çok ikileme, atasözü tespit edilmiştir.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Historical texts submits great importance by illuminating historical events or situations according to their contents.
However, these texts do not just originate in terms of their contents; at the same time they also provide important clues
about the period and the language presence of the area been written. They play an active role in illuminating the historical
processes of language by presenting the properties of voice, structure and vocabulary.
In this study, the vocabulary named Tercüme-i Tevārīh-i Yezdī belonging to the last quarter of the 16th century which deals
with Islamic History was examined. In this work, which is a translation from Persian to Turkish, the origins and usage ratios
of head words were determined first. Then, the special usage of idioms, proverbs and reiteration used in the work have been
examined taking Turkish usage into account At the end of the study, a total of 3847 head words were identified in the study. Of these, 49.98% are in Turkish, 34.41% in
Arabic, 10.52% in Persian, 0.12% in Greek, 0.05% in Greek, 0.02% in Italian, and 0,02% in French. Also, being rich with special
usages, more than 220 idioms, many reiterations and proverbs were found in the study.
|