|
Makale Özeti:
|
Azerbaycan edebiyatında İslam dininin yayılmasını, İslam büyüklerini ve yaşantılarını,
Müslüman kahramanlarının yiğitliklerini, mucizelerini, Müslüman olmayan topluluklarla
mücadelelerini, İslam’ın hükümlerini ve İslam ahlakını anlatan “Havername”, “Kitab-i Battal
Gazi”, “Kısse-yi Muhammed Hanife”, “Meracname”, “Heybername” gibi pek çok dini
kahramanlık destanı ve hikâyesi mevcuttur. Çalışmamızda, dini kaynağını Kuran-ı Kerim’den
ve hadislerden alan; ilk versiyonunun İslamiyet’ten önce oluşmasına rağmen Kitab-ı Dede
Korkut Destanı, Hz. Ali’nin ve sahabelerin İslam`ın yayılması yolunda gösterdikleri
yiğitliklerinin, efsanevi kahramanlıklarının tasvir edildiği Havername Destanı ve İslam dininin
geniş kitleler tarafından kabul edilebilmesi için Rum illerinde ve yakın diğer ülkelerde yaşanan
maceraların anlatıldığı Battal Gazi Destanı gibi kahramanlık destanlarındaki temel dini motifler
ele alınacaktır. Destan kahramanına akrabaları, silah arkadaşları, rakipleri olan şah ve sultanlar,
mitolojik kahramanlar, devler, periler olmak üzere kalabalık bir kadro eşlik eder. Bu destanların
dönemlerinin ve içeriklerinin farklı olmasına rağmen onların öykü çizgisinde, kahramanların
bazı karakteristik özelliklerinde, dilinde ve icra özelliklerinde genel ortak noktalar mevcuttur.
|